Credits: NASA/SAO/GSFC/M. Corcoran et al.
Eta Carinae (η Car) zijn twee zeer zware sterren in het zuidelijke sterrenbeeld Kiel (Carina), de ene 90 keer zo zwaar als de zon, de ander 30 keer zo zwaar. Ze staan zo dicht bij elkaar dat we ze vanaf de aarde als één ster zien. Bekend is dat Eta Carinae in de jaren veertig van de 19e eeuw (> 1840 dus, met name in 1843) een enorme uitbarsting meemaakte, welke bekend staat als de “Great Eruption”, de grote uitbarsting dus. De ster was toen een tijdje met het blote oog zichtbaar aan de hemel, nu heeft hij een schijnbare helderheid van +6,2m. De ster(-ren) braakte(n) bij die uitbarsting 10 tot 45 zonsmassa aan materiaal uit en die uitgebraakte wolk is nu te zien als de ‘Homunculus nevel‘. De nevel is 180 jaar na de explosie nog steeds aan het uitdijen en wel met een snelheid tot zo’n 7,2 miljoen km/u. Het is een schil van heet gas en die zendt röntgenstraling uit. Met NASA’s Chandra ruimtetelescoop, die röntgenlicht kan detecteren, is Eta Carinae waargenomen in 1999, 2003, 2009, 2014 en 2020 en die waarnemingen hebben een korte video opgeleverd, waarin je de oranje gekleurde schil ziet uitdijen. De waarnemingen laten zien dat er buiten de heldere uitdijende schil nog een zwakkere schil is, eentje die door extra oplichten van de foto beter te zien is (de foto hierboven rechts). Men denkt dat er ook voor 1840 al uitbarstingen moeten hebben plaatsgevonden en wel tussen 1200 en 1800, waarbij ook al materie werd uitgestoten. Hieronder is de video te zien.
Meer informatie vind je in het vakartikel van Michael F. Corcoran et al, The Expansion of the X-Ray Nebula Around η Car, The Astrophysical Journal (2022).
Bron: NASA.
Speak Your Mind