Illustratie van hoe een mislukte supernova een zwart gat kan opleveren. Credit: NASA/ESA/P. Jeffries (STScI)
In 2009 was er een zware ster, genaamd N6946-BH1, die 25 keer zo zwaar als de zon was en die in korte tijd eerst veel helderder werd, miljoenen keren zo lichtsterk als de zon, en die op weg leek om een supernova te worden. Maar voordat dat gebeurde gebeurde er iets opmerkelijks: de ster verdween in één keer helemaal, hij verdween van de radar zoals ze dat in vliegtuigkringen zeggen. Daarna werd geprobeerd om met grote telescopen zoals de Large Binocular Telescope (LBT) in Arizona en Hubble en Spitzer in de ruimte iets te zien van restanten van N6946-BH1, maar dat leverde niets op (zie ook de foto’s onderaan de blog). Daarom dacht men dat N6946-BH1 een zogeheten ‘mislukte supernova’ was [1]Ik had het er in een blog twaalf jaar geleden al eens over., een zware ster die zonder de gebruikelijke daverende eindklap instort tot een zwart gat – de BH in z’n naam staat voor Black Hole.
Drie door Webb gemaakte beelden van BH1. Credit: Beasor, et al
Recent is een nieuwe poging gedaan iets waar te nemen van restanten van N6946-BH1 en om de mislukte SN-hypothese te staven en wel met Webb’s NIRCam en MIRI instrumenten en dat heeft eindelijk wat opgeleverd. Want nu is rondom de plek waar de ster ooit stond een ring van helder gas in het infrarood gevonden. Het zou kunnen gaan om gas dat in 2o09 door de ster werd uitgestoten, maar het zou ook materiaal kunnen zijn dat juist terugvalt naar wat er over is van de ster, vermoedelijk het zwarte gat BH1. Als verrassing kwam uit de bus dat er niet één restant met Webb werd gevonden, maar drie. Dat maakt het onaannemelijk dat er in 2009 sprake was van een mislukte supernova. Het zou dan eerder gaan om een samensmelting van sterren. Wat toen leek op één zware ster waren in werkelijkheid twee halfzware sterren, die dicht bij elkaar stonden en versmolten. Dit alles gebeurde in een sterrenstelsel op 22 miljoen lichtjaar afstand en verder onderzoek moet duidelijk maken of het inderdaad ging om een botsing en samensmelting van sterren of dat het toch niet een bepaalde vorm van een mislukte supernova was.
Beelden van N6946-BH1 gemaakt door Hubble vóór en na de verdwijning. Credit: NASA/ESA/C. Kochanek (OSU)
Meer informatie vind je in het vakartikel van Beasor, Emma R., et al. “JWST reveals a luminous infrared source at the position of the failed supernova candidate N6946-BH1.” arXiv preprint arXiv:2309.16121 (2023).
Bron: Universe Today.
Voetnoten
| ↑1 | Ik had het er in een blog twaalf jaar geleden al eens over. |
|---|
Speak Your Mind