Credits: NASA, ESA, CSA, M. Matsuura (Cardiff University), R. Arendt (NASA’s Goddard Spaceflight Center & University of Maryland, Baltimore County), C. Fransson
Februari 1987 was er een supernova te zien in de Grote Magelhaense Wolk, een gigantische uitbarsting van de blauwe superreus Sanduleak -69 202. Met een afstand van 168.000 lichtjaar was het de meest dichtbije supernova die in honderden jaren kon worden gezien op aarde en gezien die nabijheid is de supernova, en naderhand het restant dat de supernova naliet, in de bijna veertig jaar sindsdien veelvuldig bestudeerd.Recent is dat gebeurd met de Webb ruimtetelescoop – hoe kan het ook anders – en dat heeft geleid tot de ontdekking van nieuwe structuren in het restant van SN 1987A, zoals de supernova genaamd is. Met Webb’s NIRCam (Near-Infrared Camera) werd het restant onlangs bekeken en gefotografeerd en het resultaat daarvan zie je hierboven – hieronder een gelabelde versie.
Credits: NASA, ESA, CSA, M. Matsuura (Cardiff University), R. Arendt (NASA’s Goddard Spaceflight Center & University of Maryland, Baltimore County), C. Fransson (Stockholm University), and J. Larsson (KTH Royal Institute of Technology). Image Processing: A. Pagan
Op de foto zien we centraal in blauw iets wat er uit ziet als een sleutelgat, een gebied direct rondom de plek waar voor de explosie de blauwe superreus stond en waar zich nu een dichte wolk van gas bevindt, zó dicht dat zelfs het infraroodlicht dat Webb kan zien er niet doorheen kan dringen – da’s het donkere gat in het midden van het sleutelgat. Het sleutelgat bevat materie die door de ster uitgestoten is na de explosie. Buiten het sleutelgat is een heldere equatoriale ring te zien, die zelf weer het midden vormt van twee lichtzwakke ringen, die de vorm van een zandloper hebben (de ‘outer rings’ in de gelabelde afbeelding). De equatoriale ring bestaat uit materie die door Sanduleak -69 202 in de tienduizenden jaren vóór de explosie werd uitgestoten. In de ring zijn heldere plekken te zien, als parels in een armband, die zo helder zijn omdat daar de schokgolf van de supernova op de materie is gestuit en het gas daardoor verhit wordt. Ook buiten de equatoriale ring zijn heldere plekken gevonden, omgeven door diffuus licht, waar hetzelfde gebeurd is.
Al deze structuren waren eerder al ontdekt, zoals met de Hubble, Spitzer en Chandra ruimtetelescopen. Maar nu heeft Webb ook nieuwe structuren gezien en wel twee kleine sikkelvormige (Engels: crescent-like) structuren. Men denkt dat die structuren een deel van het gas was dat met de explosie februari 1987 naar buiten werd geblazen. De helderheid van de gebogen structuren kan een indicatie zijn dat hier sprake is van ‘randverheldering’, da’s een optisch fenomeen dat kan ontstaan als je gas in drie dimensies bekijkt en ook de diepte een rol gaat spelen. het kan daarom best zijn dat er minder materie in de structuren is dan dat we op grond van de beelden denken dat er is. Eén ding heeft Webb in ieder geval nog niet opgelost en dat is het raadsel van de neutronenster, die als kern van Sanduleak -69 202 zou zijn achtergebleven, maar die na al die jaren nog steeds niet zichtbaar is. Met Webb’s NIRSpec (Near-Infrared Spectrograph) en MIRI (Mid-Infrared Instrument) zijn ze van plan om verder onderzoek te doen aan het restant van SN 1987A. Wellicht komt dan ook die neutronenster boven water. Bron: NASA.
Speak Your Mind