Vijf jaar DES-onderzoek aan supernovae wijst op mogelijke veranderende donkere energie

Links een supernova, waargenomen in het kader van DES. Credit: DES Collaboration/NOIRLab/NSF/AURA/M. Zamani

Deze week zijn de resultaten bekendgemaakt van de waarnemingen die in het kader van de Dark Energy Survey met de Dark Energy Camera (DEC) zijn gedaan aan bijna 1500 ver verwijderde supernovae en aan de hand daarvan heeft men kunnen bepalen met welke snelheid het heelal uitdijt. De waarnemingen wijzen er op dat de donkere energie, de energie die zorgt voor een versnelde uitdijing van het heelal, mogelijk niet constant is, maar dat die varieert met de tijd. De 570 megapixel DEC is verbonden aan de Víctor M. Blanco 4-meter Telescoop van het Cerro Tololo Inter-American Observatorium in Chili en daar zijn afgelopen vijf jaar welgeteld 1499 type Ia supernovae mee bestudeerd, exploderende witte dwergen, die uitstekend geschikt zijn om afstanden in het heelal mee te bepalen. Door die afstanden te combineren met de gemeten roodverschuiving van de sterrenstelsels waarin de supernovae plaatsvonden kon men bepalen met welke snelheid het heelal aan het uitdijen is. In 1998 was de versnelde uitdijing van het heelal ontdekt aan de hand van 52 van dergelijke supernovae.

Resultaten van de waarnemingen aan de supernovae door DES. Credit: DES Collaboration

Het vigerende heelalmodel is het bekende ΛCDM model, dat er van uit gaat dat het heelal naast gewone materie ook donkere energie (Λ, lambda) en donkere materie (CDM) bevat. Volgens dat model is de donkere energie, die 70% van het heelal vormt, constant – het wordt daarom ook wel de Kosmologische constante genoemd, waar Einstein meer dan honderd jaar geleden al mee kwam. De vijf jaar DES-resultaten geven aanwijzingen dat er sprake is van een veranderende donkere energie, dat die dus niet constant is. De vergelijking van staat ω zou volgens DES –0,80 +/- 0,18 zijn. Gecombineerd met de Planck-gegevens zou ω∼-1 zijn. Met de zogeheten Legacy Survey of Space and Time, uit te voeren met het Vera C. Rubin Observatorium en met de Nancy Grace Roman Space Telescope wil men deze resultaten verder gaan onderzoeken.

De resultaten zijn gepubliceerd in de Astrophysical Journal  in het vakartikel genaamd “The Dark Energy Survey: Cosmology Results With ~1500 New High-redshift Type Ia Supernovae Using The Full 5-year Dataset”.

Bron: NOIRLab.

Gerelateerde Astroblogs:

DES heeft omvang van Baryonische Accoustische Oscillaties gemeten Huh, is het heelal 26,7 miljard jaar oud, twee keer zo oud als gedacht?