Impressie van het HD 63433 systeem. Credit: Alyssa Jankowski
Sterrenkundigen hebben bij een ster in de Grote Beer een planeet ontdekt die ongeveer zo groot als de aarde is en die ons mogelijk meer kan vertellen over de omstandigheden op de vroege aarde. Melinda Soares-Furtado (University of Wisconsin-Madison) en haar collega’s ontdekten HD 63433d, zoals de naam van de planeet luidt, in het kader van het project genaamd TESS Hunt for Young and Maturing Exoplanets (THYME). Hij draait vlakbij de ster HD 63433 in Grote Beer (Ursa Major), welke 73 lichtjaar van ons vandaan staat, da’s astronomisch gesproken in onze kosmische voortuin. Eerder waren al met NASA’s Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) twee andere planeten bij HD 63433 ontdekt, de planeten b en c, twee mini-Neptunussen. En nu vonden ze nog dichter bij de ster HD 63433d, die in slechts 4,2 dagen één keer om de ster draait. Door die korte afstand heeft ‘ie een synchrone rotatie, hetgeen betekent dat de planeet altijd met dezelfde kant naar de ster is gekeerd, net zoals de maan altijd met dezelfde kant naar de aarde ‘kijkt’. Aan die kant is het met 1260 °C bloedje heet en zou het kunnen gaan om een ‘lava-halfrond’.
De ster HD 63433 is net zo groot en zwaar als de zon, alleen met een leeftijd van 400 miljoen jaar veel jonger dan de zon. Net als de twee andere planeten werd HD 63433d met TESS ontdekt, nu door nog eens vier keer goed te kijken naar de lichtkracht van de ster – de planeet verraadt zich dan door gezien vanaf de aarde periodiek voor de ster langs te schuiven en diens lichtkracht periodiek ietsje te verminderen. Men denkt dat de planeet goed bruikbaar is voor verder onderzoek omdat hij zo dichtbij staat en dat hij ons meer kan leren over de vroege aarde.
Meer informatie vind je in het vakartikel van Benjamin K. Capistrant et al. TESS Hunt for Young and Maturing Exoplanets (THYME). XI. An Earth-sized Planet Orbiting a Nearby, Solar-like Host in the 400 Myr Ursa Major Moving Group. The Astronomical Journal, 2024; 167 (2): 54.
Bron: Universiteit van UW.
“planeet ontdekt die ongeveer zo groot als de zon”
pardon? das een flinke aardkloot….
en HD 63433d lijkt op de vroege aarde… maar nu is het 1 lava-bal aan 1 kant…. hoe kan die op de aarde lijken dan? Stond ie vroeger verder van de ster af? of stond de aarde vroeger dichter op de zon?
Ja je hebt gelijk, slip of the pen, moet uiteraard zo groot als de aarde zijn. En die vergelijking met de vroege aarde begreep ik zelf ook niet helemaal. Kennelijk verwijzen ze naar de héél vroege aarde, toen er nog sprake van een hete bol, die aan het afkoelen was en uiteindelijk aan de buitenzijde stolde.