7 december 2024

Webb toont ons de duizelingwekkende structuur in 19 nabijgelegen spiraalstelsels

Credit: NASA, ESA, CSA, STScI, Janice Lee (STScI), Thomas Williams (Oxford), PHANGS Team

Sterrenkundigen hebben met de Webb ruimtetelescoop verbluffend scherpe foto’s gemaakt van de structuur in 19 nabijgelegen spiraalsterrenstelsels. Dat deden ze in het kader van het zogeheten Physics at High Angular resolution in Nearby GalaxieS (PHANGS) programma, waar wereldewijd meer dan 150 sterrenkundigen aan meedoen. De stelsels waren eerder okok al waargenomen met de Hubble ruimtetelewscoop, de Very Large Telescope’s Multi-Unit Spectroscopic Explorer (MUSE) en de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), de laatste twee in Chili. Dat maakt het mogelijk om de resultaten van alle vier grote instrumenten met elkaar te vergelijken – zie bijvoorbeeld de foto hieronder. Webb kijkt in het nabije en midden infrarood en wat gelijk opvalt aan de foto’s is de duizelingwekkende structuur in de spiraalstelsels.

IC 5332 gezien door Webb en Hubble. Credit: Space Telescope Science Institute

We zien miljoenen sterren in de spiraalarmen van de stelsels, die er vooral blauw uitzien, vastgelegd met Webb’s NIRCam (Near-Infrared Camera). Veel van die sterren zijn bij elkaar geclusterd in grote groepen. Met Webb’s MIRI (Mid-Infrared Instrument) is meer het stof vastgelegd dat zich tussen de sterren bevindt plus de sterren die zich nog aan het vormen zijn, de meer roodgekleurde objecten op de foto’s. Er zijn ook grote gaten gevonden in het interstellaire gas en stof in de stelsels, ontstaan doordat jonge sterren met hun sterrenwind dat gas en stof wegblazen. Men denkt dat de stervorming in de stelsels een proces is dat van binnenuit begint en zich dan naar buiten verspreidt: eerst ontstaan sterren in de kern van de stelsels, daarna gaat de stervorming meer naar buiten. De jongste sterren heb je dus in de buitenste regionen. Soms zijn er in de kern roze en rood gekleurde pieken, die kunnen wijzen op een superzwaar zwart gat in het centrum van het stelsel óf op sterclusters daar die zo hgelder zijn dat ze de rest overstralen.

Bron: Webb.

Share

Speak Your Mind

*