Dracula’s Chivito. Credit: arXiv (2024). DOI: 10.48550/arxiv.2402.01063
Per toeval hebben sterrenkundigen met het Panoramic Survey Telescope and Rapid Response System (Pan-STARRS) een nieuwe protoplanetaire schijf ontdekt, eentje die op 800 lichtjaar afstand van de aarde staat. Zo’n protoplanetaire schijf is een dichte platte wolk van gas en stof die om een jonge ster draait, waarin zich door plaatselijke ophopingen planeten kunnen vormen. Ciprian T. Berghea (U.S. Naval Observatory (USNO) in Washington) en haar team bestudeerden de gegevens van Pan-STARRS, niet op zoek naar dergelijke schijven, maar naar kandidaat ‘active galactic nuclei’ (AGN), sterrenstelsels met een superzwaar zwart gat in het midden dat actief is omdat er veel materie naar toe stroomt. In die gegevens vonden ze een infraroodbron, die eerst de catalogusnaam IRAS 23077+6707 had. Nader onderzoek liet zien dat het gaat om een protoplanetaire schijf, die elf boogseconden groot is aan de hemel en die de grootste planetaire nevel blijkt te zijn die tot nu toe bekend is. De onderzoekers gaven hem de naam Dracula’s Chivito, naar een Uruguyaans lekkernij, een soort van hamburger die daar Chivito heet – ik heb geen idee waar dat Dracula op slaat. De massa van Dracula’s Chivito wordt geschat op 0,2 zonsmassa en 20% ervan bestaat uit grote stofdeeltjes. Z’n straal is naar schatting 1.650 AE, één AE is de afstand tussen aarde en zon (149 miljoen km).
Astronomers discovered a young star named Dracula’s Chivito (DraChi), resembling the previously found Gomez’s Hamburger (GoHam), both having edge-on protoplanetary disks. 1/
👉 https://t.co/pHhNhhZeWN pic.twitter.com/jmlr9nRMAb
— Erika (@ExploreCosmos_) February 16, 2024
De ster in het midden van de schijf is van spectraaltype A en is twee keer zo groot als de zon en telt 2,5 zonsmassa. Hij is 11,46 keer zo lichtsterk als de zon en op z’n oppervlak heerst een temperatuur van 8000 K (op de zon is het 5700 K). Men schat in dat zowel de ster als de schijf nog jong zijn, waarvoor de aanwezigheid van zwakke “hoektanden” in het noordelijke deel van de schijf aanwijzingen zijn.
Meer informatie is te vinden in het vakartikel van Ciprian T. Berghea et al, Dracula’s Chivito: discovery of a large edge-on protoplanetary disk with Pan-STARRS, arXiv (2024).
Bron: Phys.org.
Speak Your Mind