27 april 2024

Opvallende stoffige ‘kattenstaart’ ontdekt door Webb in het Beta Pictoris Systeem

Credit: NASA, ESA, CSA, STScI, C. Stark and K. Lawson (NASA GSFC), J. Kammerer (ESO), and M. Perrin (STScI)

Beta Pictoris is de tweede ster van het zuidelijke sterrenbeeld Schilder (Pictor) op 63 lichtjaar afstand en al lang is bekend dat zich daar een stofschijf om heen bevindt, het restant van botsingen tussen kometen, planetoïden en planetesimalen. Later werd met Hubble een tweede schijf gevonden, die een hoek maakt met de ‘hoofdschijf’. En nu hebben ze met behulp van de Webb ruimtetelescoop een nieuwe structuur ontdekt in het Beta Pictoris sysyeem, namelijk een gebogen uitloper van stof, die de vorm heeft van een kattenstaart en die begint in de zuidwestelijke hoek van de tweede, secundaire schijf. Een team van sterrenkundigen onder leiding van Isabel Rebollido (Astrobiology Center in Spanje) heeft met Webb’s NIRCam (Near-Infrared Camera) en MIRI (Mid-Infrared Instrument) het systeem onderzocht en toen kwam die kattenstaart tevoorschijn – wél te zien in de MIRI-gegevens, niet in de NIRCam gegevens. Met MIRI kon men ook zien dat er een temperatuursverschil is tussen de hoofdschijf en de tweede schijf/kattenstaart. Men denkt dat dit verschil komt door de verschillende samenstelling van de schijven.

De tweede schijf en de kattenstaart blijken heter te zijn dan de hoofdschijf. Men denkt dat het materiaal in de tweede schijf en kattenstaart zeer donker is, niet te zien in het visuele deel van het spectrum en het nabije infrarood, wel in het middeninfrarood door de gloed die het uitstraalt. Men denkt dat het gaat om zeer poreus “organisch vuurvast materiaal”, dat vergelijkbaar is met het koolstofrijke materiaal dat NASA’s OSIRIS-REx op de planetoïde Bennu heeft aangetroffen en naar de aarde heeft gebracht.

De vraag die rees was wat de kromme kattenstaart precies heeft veroorzaakt. Rebollido en haar team hebben diverse scenario’s onderzocht en het meest waarschijnlijk is dat er honderd jaar geleden een botsing moet hebben plaatsgevonden, waarbij er veel stof vrijkwam. Net als bij de staarten van kometen in het zonnestelsel worden die stofdeeltjes dan door de zonnewind/sterrenwind van de ster weggeblazen, waar de lichtere deeltjes meet vatbaar voor zijn dan de zwaardere deeltjes. De scherpe hoek van de staart met de tweede schijf is volgens het team een gevolg van optische illusie – de hoek tussen de tweede schijf en de kattenstaart is in werkelijkheid maar 5°, maar lijkt door gezichtsbedrog groter. Op basis van de helderheid schat men de massa van de staart in op die van een flinke planetoïde, uitgesmeerd over een lengte van zo’n 15 miljard km.

Credit: NASA, ESA, CSA, STScI, Christopher Stark (NASA-GSFC), Kellen Lawson (NASA-GSFC), Jens Kammerer (ESO), Marshall Perrin (STScI)

Deze resultaten werden gepresenteerd tijdens een persconferentie op de 243e bijeenkomst van de American Astronomical Society in New Orleans, Louisiana. Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*