19 maart 2024

Mag ik even voorstellen: SDSS J0104+1535, de meest zuivere bruine dwerg in de Melkweg die we kennen

Impressie van de bruine dwerg SDSS J0104+1535. Credit: John Pinfield.

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft in ons Melkwegstelsel een bruine dwerg gevonden, die volgens hen de meest ‘zuivere’ bruine dwerg is die we tot nu toe kennen: SDSS J0104+1535. Hij bevindt zich zo’n 750 lichtjaar van ons vandaan in de richting van het sterrenbeeld Vissen (Pisces) en hij behoort tot de zogeheten halo, oude sterren in de buitenregionen van de Melkweg. Het zuivere of ‘maagdelijke’ van SDSS J0104+1535 zit ‘m in z’n samenstelling: hij bestaat uit gas dat zo’n 250 keer zuiverder is dan dat van de zon, dat wil zeggen dat het minder ‘verontreinigd’ is met metalen, elementen die zwaarder dan helium zijn. SDSS J0104+1535 bestaat voor 99,99% uit waterstof en helium. SDSS J0104+1535 is 90 keer zo zwaar als Jupiter en is naar schatting zo’n tien miljard jaar oud. Zo’n bruine dwerg is een vorm tussen een ster en een gasplaneet á la Jupiter in. Ze zijn te licht om in hun centrum de waterstof tot helium te laten fuseren. Met z’n massa is SDSS J0104+1535 ook meteen de zwaarst bekende bruine dwerg – had hij nog iets zwaarder geweest dan zou ‘ie wel kernfusie hebben gehad en als gewone ster aan het firmanent zijn verschenen. De ontdekking van SDSS J0104+1535 – gedaan door een team sterrenkundigen onder leiding van ZengHua Zhang (Institute of Astrophysics in the Canary Island) – laat zien dat er kennelijk bruine dwergen bestaan die een oersamenstelling hebben, zonder verontreinigingen. Men denkt dat er veel meer van dergelijke bruine dwergen in de Melkweg moeten zijn, die men schaart onder de klasse van L type ultra-subdwergen. Een vakartikel over de ontdekking moet nog verschijnen in de Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. Bron: Eurekalert.

Share

Comments

  1. Wybren de Jong zegt

    Zal deze bruine dwerg steeds kouder worden, doordat hij warmtestraling afgeeft?
    Dan zou dat betekenen dat hij steeds verder gaat krimpen (ideale gaswet P * V = n k T, dus als T lager wordt, moet V ook lager worden.) Doordat er dan evenveel massa in een kleiner volume zit, neemt de dichtheid en dus ook de zwaartekracht in het centrum van de dwerg toe. Dat betekent dat de druk in het centrum omhoog moet gaan, om de extra zwaartekracht daar te weerstaan.
    Kortom, de druk in de kern van deze dwerg zal in miljarden jaren (nu of over nog een paar miljard jaar) zeer hoog worden en dan zou je op een gegeven moment toch kernfusie verwachten, toch? Of stopt dit proces ergens?

  2. Ja, de druk zal inderdaad toenemen, maar de temperatuur zal nooit hoog genoeg worden om het waterstof via de proton-protoncyclus tot helium te laten fuseren. Voor de p-p I cyclus is minstens tien miljoen K nodig, voor de p-p II cyclus 14 miljoen K.

  3. Even de live cycle van een bruine dwerg gegoogeld, dat ligt voor de hand, die is er niet… Die dingen gaan “oneindig” lang mee en sommige kunnen net zo oud zijn als het universum zelf. Zo heb ieder nadeel zijn voordelen 🙂 ….totdat je wordt opgeslokt door een zwart gat.

    • “… net zo oud als het universum zelf …” wordt moeilijk voor objecten die niet tegelijk met het universum ’ter wereld’ zijn gekomen.
      En het eind kan uiteraard ook komen als er een botsing met een ander groter object zou geschieden. 😉

Speak Your Mind

*