5 oktober 2024

Voyager 2 verlaat heliopause

Na een reis van meer dan 40 jaar is Voyager 2 op weg om de interstellaire ruimte in te gaan. Voyager 2 werd in 1977 gelanceerd en bevindt zich op de rand van ons zonnestelsel de heliopause. Voyager 2 is het eerste ruimtevaartuig dat Jupiter, Saturnus, Neptunus en Uranus aandeed. Oliver Witasse, projectonderzoeker van ESA geeft uitleg.

Voyagers en de heliosfeer credits; NASA

Witasse, een groot artikel verscheen gisteren in de Telegraaf over de Voyager, omschrijft de rand van ons zonnestelsel, de heliopause, als een soort zone; ‘Rond de zon heb je de heliosfeer*. Zie het als een bubbel, waarin je de invloedssfeer van de zon hebt met zijn zonnewind. Die bubbel heeft een grens waar je overgaat in de interstellaire ruimte. Die passage duurt een maand of twee, drie.” De Voyagers zijn onbemande ruimtesondes die in 1977 vanaf Cape Canaveral gelanceerd werden op Titan IIIE draagraketten. Met een afstand van 18,7 miljard km vanaf de zon heeft de Voyager 1 in augustus 2013 het zonnestelsel verlaten en als eerste door mensen vervaardigd object de interstellaire ruimte bereikt. Op 5 september 2017, precies 40 jaar na de lancering, bevond de Voyager 1 zich op een afstand van 20,88 miljard kilometer van de aarde. Toen die de heliosfeer verliet, pikten meetinstrumenten snel minder energiedeeltjes van de zon op, en meer kosmische straling. Dat maakt de Voyager 2 nu ook mee. Een teken dat het ruimtescheepje met sprieterige antennes en een grote schotel het grote wijde universum in scheert met dik 55.000 kilometer per uur, aldus NASA. Oorspronkelijk waren deze verre, interstellaire reizen  helemaal niet de bedoeling. Ze waren ontworpen om de grote gasplaneten te onderzoeken”, aldus Witasse.

Voyager 2 is het eerste ruimtevaartuig dat Jupiter, Saturnus, Neptunus én Uranus aandeed. En het robuuste ding bleef werken, stuurde unieke foto’s en data door naar de aarde en zette de reis voort in de richting van het grote niets. Over zo een 300.000 jaar zal de Voyager 2 op ongeveer 4,3 lichtjaar (270.000 AU) afstand de jonge, hete blauwe ster Sirius passeren.

Sirius credits; wikipedia

Voyager 2 zal dan half zo ver van Sirius zijn als wij nu, en dan zal deze dook wel Dog Star genoemd ( de ster vormt het hart van het sterrenbeeld Canis Major) vier keer zo helder schitteren voor het ruimtevaartuig. Dat moet een ongelooflijk indrukwekkend beeld opleveren, als we op de een of andere manier de camera kunnen focussen op het jaar 298,018.  En NASA hield  in de jaren 70  toch ook nog rekening met een mogelijke  intergalactische reis van de Voyagers. Beide hebben namelijk een ’Gouden lp’ aan boord met daarop ’hallo’ in tientallen talen en geluiden van de aarde. En instructies om hem af te spelen, mocht iets of iemand hem vinden. Ook hebben de Voyagers een schotelantenne met een diameter van 3,7 meter, die radiosignalen kan ontvangen en versturen naar drie Deep Space Netwerk stations op Aarde. Wanneer ze niet direct met de Aarde kunnen communiceren worden de data opgeslagen op een digitale bandrecorder met een capaciteit van 69,63 kb  In 2013 deed een signaal van Voyager 1 er 17 uur over om de Aarde te bereiken. Voor energievoorziening zijn er drie RTG’s aan boord, thermo-electrische radioisotoopgeneratoren.  Elke generator bevat 24 bollen van plutoniumoxide verrijkt met de isotoop plutonium-238. Ten tijde van de lancering leverden de generatoren samen 470 Watt. Doordat de brandstof een halveringstijd van 87,7 jaar heeft neemt het vermogen continu af. Tegen 2025 zal geen enkel instrument meer stroom krijgen. Toch is juist die RTG de reden dat Voyager 2 zo ver kon reizen. „Bij ESA kunnen we niet verder dan Jupiter komen, omdat we zonnepanelen gebruiken.”, aldus Witasse. Bronnen; De Telegraaf, Jim Bell, Voyagers; the Interstellar Age, Dutton, 2015, 311 pag.

De toekomst van de Voyagers
Voyagers, an Interstellar Mission, is een boek van Jim Bell waarin hij het sinds project dat reeds in 1977 begon vertelt het verhaal van de Voyagers, het is het verhaal van de langst wetenschappelijk projectleider Ed Stone tot nu toe bij NASA/JPL, over de 11 experimenten die ze meedragen en de 65.000 onderdelen waar ze ieder uit bestaan. In Jim Bell’s boek over de Voyagers, werpt hij een blik vooruit op de toekomstige routes die de Voyagers door de interstellaire ruimte zullen maken;

‘More generally, both spacecraft are destined to follow long, relatively circular, 250-million-year-long orbits around the center of the Milky Way galaxy, just like the sun and many other nearby stars. The Voyagers are interstellar travelers, but they are not intergalactic travelers – they would have to have been accelerated about fifteen times faster than they are currently going, or about one million miles per hour, to escape the gravity of the Milky Way. Voyager 1 will continue to slowly travel northward and Voyager 2 southward, relative to the sun and the surrounding stars.’

The Interstellar Age credits; Bol

 

 

Share

Comments

  1. Ben benieuwd of ook hier sprake is van de “Pioneer anomaly” ofwel het Pioneer effect.

Speak Your Mind

*