8 oktober 2024

Twintig (!!!) nieuwe manen ontdekt bij Saturnus

De prachtige planeet Saturnus. Credits: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute. Deze afbeelding mag onder voorwaarden vrij gebruikt worden.

Wetenschappers hebben twintig nieuwe manen ontdekt bij Saturnus, zo werd gisteren bekend gemaakt door de Internationale Astronomische Unie. Dingdong, dat is me nogal een aantal! Door deze ontdekking heeft Saturnus nu 82 bekende manen en dat zijn er drie meer dan Jupiter. We hebben dus een nieuwe recordhouder! De medaille gaat voorlopig naar de fameuze Ringplaneet, hoewel dat in de toekomst natuurlijk weer kan veranderen 😛

Overigens moet je niet teveel voorstellen bij deze “manen” – het zijn rotsklompen van circa vijf kilometer in doorsnede, die op zeer grote afstand van Saturnus bewegen. Zeventien van de nieuwe manen draaien in een retrograde richting, oftewel in tegengestelde richting ten opzichte van de asrotatie van de planeet. De overige drie manen draaien “gewoon” mee met de asrotatie van Saturnus en bewegen dus in prograde richting. Alle twintig manen hebben een krankzinnig lange omloopbaan, die twee tot drie jaar in beslag kan nemen.

De buitenmanen van Saturnus worden verdeeld in drie groepen, die allemaal in hun eigen draaivlak rondom de planeet bewegen. Twee van de nieuwe prograde manen hebben een inclinatie van 46 graden en behoren daarmee tot de Inuit-groep, die allemaal vernoemd worden naar figuren uit de Inuit (Eskimo) mythologie. Deze manen hebben vermoedelijk ooit deel uitgemaakt van een grotere maan die uiteen is gevallen.

De omloopbanen van de nieuwe manen. Credits: NASA/JPL-Caltech/Space Science Institute. Deze afbeelding mag onder voorwaarden vrij gebruikt worden.

Alle nieuwe retrograde manen behoren daarentegen tot de Noorse groep, die eveneens wordt verondersteld het gevolg te zijn van de vernietiging van een groter object. De manen uit deze groep zijn, heel verrassend, vernoemd naar figuren uit de Noorse mythologie. Goed, we hebben nu alle nieuwe manen gehad. Toch heb ik het idee dat ik iets vergeten ben…

Oh ja, natuurlijk! Hoe zit het met de derde prograde maan? Die heeft een inclinatie van 36 graden, waarmee deze lijkt te behoren tot de Gallische groep. Ik zeg lijkt, omdat de afstand tot Saturnus vele malen groter is dan bij andere leden van deze groep. Het is denkbaar dat hij ooit om onduidelijke redenen naar buiten is getrokken, maar wellicht gaat het om een “lone wolf” die tot geen enkele groep behoort.

Alle nieuwe manen zijn ontdekt met de Subaru-telescoop op Hawaï, een Japanse hemelkijker met een spiegeldiameter van 8,2 meter. De volgende stap is het geven van namen aan de nieuwe leden van de omvangrijke Saturnusfamilie. Ik heb inmiddels uitgelegd aan welke eisen deze moeten voldoen. Weet jij een leuke en geschikte naam? Dan kun je deze tot 6 december 2019 indienen op deze website. Jawohl, we mogen allemaal meedenken. Is dat nou niet aardig?

Meer informatie over de manen van Saturnus kan hier gevonden worden.

Bron: Carnegie Institution for Science

Share

Comments

  1. Als ik nu eerlijk ben, heb ik het gevoel dat we bespeeld worden:
    Mochten we één maand terug nog juichen voor Jupiter, de koning van het zonnestelsel, met ook de meeste manen…

    [ https://www.astroblogs.nl/2019/09/06/vijf-nieuwe-manen-van-jupiter-zijn-nu-officieel-gedoopt/
    Quote : ” Het is niet alleen de grootste planeet, maar “weegt” ook meer dan alle overige planeten bij elkaar. Natuurlijk heeft de koning de meeste onderdanen van iedereen en Jupiter wordt dan ook vergezeld door maar liefst 79 manen – meer dan welke planeet in het zonnestelsel dan ook. ]

    En nu is dat ‘nieuws’ alweer achterhaald. Want Saturnus heeft weer de meeste manen, met haar 82 stuks.

    Het zou me ook niks verbazen als de nieuwe manen van beide Gasreuzen beiden met die Subaru-telescoop op Hawaii zijn ontdekt, wellicht door dezelfde onderzoeksgroep.
    Afgezien van deze laatste 20 manen was de laatste maan bij Saturnus in 2009 ontdekt.
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Manen_van_Saturnus
    Wat een enorm toeval dat er dan 10 jaar niks wordt gevonden, maar de laatste maand vinden ze er zomaar 20 bij.
    ???? ( Wordt je dan bespeeld of niet ? ???? )

    Groet, Paul ????

    .
    .
    .
    NB Uiteraard bedoel ik niet dat we door AB of zijn redacteuren worden bespeeld,
    maar door onze Internationale astro-vrienden, die elkaar graag een primeurtje toespelen. ???? Prrr…

  2. Christian Roos zegt

    Over Saturnus gesproken, ik kwam dit artikel tegen. Is dit nieuw? Ik dacht dat er al eerder zoiets over Enceladus was gepubliceerd.
    https://www.scientias.nl/saturnus-maan-enceladus-blijkt-bouwstenen-voor-leven-te-herbergen/

Speak Your Mind

*