We kennen groene (erwt-) sterrenstelsel, groene vuurbollen en groene planetaire nevels. Maar zijn er ook groene sterren? Ik kom op de vraag omdat ik vanochtend deze interessante tweet-reeks voorbij zag komen:
As stars burn hotter and hotter, they go from looking red to orange to yellow to white to blue…
But why are there no green stars?? [1/4] pic.twitter.com/4pRFmv7ojF
— Ben Bartlett (@bencbartlett) November 10, 2020
Ah, de reden dat we geen groene sterren zien is dus dat ze door ons als wit worden gezien en dat heeft weer te maken met het licht van sterren, dat als een klassiek zwart lichaam straalt. Op Hemel.waarnemen wordt het als volgt uitgelegd:
Planckspectrum voor 5400K. Credit: hemel.waarnemen.com
“Ruwweg geldt dat sterren de kleur hebben van de golflengte van het licht waarbij het Planckspectrum voor hun oppervlaktetemperatuur een maximum bereikt. Zo zien we dus dat koele sterren rood zijn, minder koele sterren oranje, en via geel komen we zo uiteindelijk bij blauw terecht. Een uitzondering hierop vormt groen: er bestaan geen groene sterren! Als we naar Figuur 2 kijken zouden we verwachten dat het maximum van de grafiek voor een oppervlaktetemperatuur van ongeveer 5500K (ongeveer zoals de Zon dus), in het groene deel van het spectrum zou moeten liggen. Dat is in werkelijkheid ook inderdaad het geval, zie de figuur hiernaast (voor een temperatuur van 5400K). Vervolgens zouden we ons kunnen baseren op de bewering van hierboven, dat de kleur van zo’n ster groen zou moeten zijn. En dat klopt dus niet.
De reden hiervoor is als volgt. Als we naar de figuur kijken, zien we dat groen ongeveer in het midden van het zichtbare spectrum ligt. Het gevolg is dat het Planckspectrum weliswaar vooral groen licht bevat, maar daarnaast niet alleen bijdragen heeft van de kortere golflengtes (zoals een rode ster) of alleen bijdragen van de langere golflengtes (zoals een blauwe ster). In het geval van deze ster komen de bijdragen van beide kanten. Zo’n beetje alle kleuren van de regenboog (letterlijk) komen dus voor in het licht van een ‘groene’ ster. En hoe noemen we de kleur die een mix is van alle kleuren van de regenboog? Dat noemen we wit. Sterren die het felst zijn in het groene deel van het spectrum, zijn dus niet groen, maar wit!”
Bron: Hemel.waarnemen.com.
Dat is ook de reden dat rode sterren niet echt puur rood zijn maar in de perceptie slechts een flauwe oranje gloed vertonen. Zo ook voor blauwe sterren, die ook niet als puur blauw worden gezien. Een geoefend oog ziet overigens meer kleurverschillen.
De zon wordt vaak als geel ervaren, is wit, en schijnt het sterkt in het groen. Ogen bedriegen.
Soms kan een kleine blauwe begeleider van een rode superreus groen lijken door een optische illusie, zoals wel bij Antares gezegd wodt.
Kan ik prima gebruiken als ik weer eens door rood rijd, nu met wetenschappelijke onderbouwing inclusief het bijkomstige Doppler effect.
Er staat trouwens een klein foutje in de brontekst. De golflengte van blauw licht is korter dan van rood licht, niet andersom 😉
Ja klopt helemaal. Vermoedelijk de klassieke fout golflengte en frequentie te verwarren.
Hmmm, een bronvermelding naar hemel.waarnemen.com met een link naar office.com?
Hé, daar was inderdaad iets fout gegaan. Bij Microsoft’s Office zal je weinig te weten komen over groene sterren. Ik heb nu de juiste link erin staan. Bedankt voor de melding.