‘De Kosmische Wijnstok’. Credit: arXiv (2023). DOI: 10.48550/arxiv.2311.04867
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft een grootschalige structuur in het verre heelal ontdekt, die minstens twintig zware sterrenstelsels bevat. De structuur van de groep van stelsels heeft wel iets weg van een wijnstok of wijnrank en daarom hebben ze ‘m de Kosmische Wijnstok genoemd. Hij is circa 13 miljoen lichtjaar lang en een groep als deze wordt gezien als een voorloper van de grote clusters of superclusters van sterrenstelsels. De Kosmische Wijnstok heeft een roodverschuiving van z=3,44 (lees: de afstand is 22,4 miljard lichtjaar) en hij is waargenomen door Webb. Er zijn ook waarnemingen aan gedaan met Hubble. De groep komt voor in het zogeheten Extended Groth Strip (EGS) veld. Hij is lang en smal: 13,04 miljoen lichtjaar lang en 0,65 miljoen lichtjaar breed. In vergelijking met andere groepen en protoclusters op die afstand is de Kosmische Wijnstok erg groot.
In de Kosmische Wijnstok zijn minstens 20 zware sterrenstelsels aangetroffen en zes zogeheten galactische overdichtheden. Bij elkaar telt het allemaal op tot een massa van naar schatting 260 miljard zonsmassa. De grootste twee stelsels (gemakshalve A en E genoemd) lijken ‘quiescent’ te zijn, dat wil zeggen een lage stervorming te hebben, pakweg 0,5 zonsmassa aan nieuwe sterren per jaar. Stelsel E kan mogelijk uitgroeien tot de brightest cluster galaxy (BCG) als hij terecht komt in het centrum van de groep. A en E waren vermoedelijk eerder wel actief, dat het gevolg zou kunnen zijn van een botsing of door een actief zwart gat in de kern. Door het wegblazen van koud gas door die activiteit is de sterproductie stil komen te liggen. Men wil in de toekomst de groep verder gaan bestuderen, o.a. met de Europese Euclid ruimtetelescoop.
Meer informatie over de kosmische Wijnstok vind je in het vakartikel van Shuowen Jin et al, Cosmic Vine: A z=3.44 Large-Scale Structure Hosting Massive Quiescent Galaxies, arXiv (2023).
Bron: Phys.org.
Speak Your Mind