Webb heeft weer een sterrenstelsel in het vroege heelal ontdekt dat eigenlijk te groot is en té oude sterren bevat

Bij de pijl: JWST-7329. Credit: James Webb Space Telescope.

Sinds de Webb ruimtetelescoop zomer 2022 met z’n infraroodogen begon te turen naar het vroege heelal heeft hij al meerdere keren sterrenstelsels ontdekt die te groot zijn als ze vergeleken worden met de theoretische voorspellingen volgens het vigerende ΛCDM heelalmodel. En nu heeft ‘ie weer een nieuw voorbeeld ontdekt van een stelsel dat er eigenlijk niet zou moeten zijn: JWST-7329. Het rode stelsel heeft een roodverschuiving van z∼3,2, dat wil zeggen dat het licht van het stelsel er 11,5 miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken. Die afstand/leeftijd is op zich niet bijzonder, maar wel bijzonder is dat Webb in JWST-7329 sterren heeft gezien die toen al 1,5 miljard jaar oud waren, hetgeen gelijk staat aan een roodverschuiving van z∼11. JWST-7329 blijkt ook een ‘quiescent’ stelsel te zijn, eentje die toen al z’n actieve periode van stervorming achter de rug had. Z’n massa is > 10¹¹ M⊙. En ook hier is de waarneming in strijd met de theorie, want de voorspelling zegt dat donkere materie veel meer tijd nodig heeft om gewone materie bij elkaar te brengen en samen te laten klonteren tot sterren en sterrenstelsels.

Karl Glazebrook (Swinburne University) en zijn team hebben het stelsel met Webb bestudeerd en hebben er spectroscopische waarnemingen aan gedaan. Dat deden ze eerder ook al vanaf de aarde met de Keck telescoop op Hawaï en de Very Large Telescope in Chili, maar daarmee konden de details van JWST-7329 niet worden gezien (vóór de Webb waarnemingen ging het stelsel door het leven als ZF-UDS-7329). Pas met de JWST NIRCAM kon men de details zien en vaststellen hoe oud het stelsel en z’n sterren zijn. De grote vraag is nu wat voor implicaties deze ontdekking heeft voor het heelalmodel. Moet deze niet terug naar de tekentafel?

Meer informatie over JWST-7329 is te vinden in het vakartikel van Karl Glazebrook et al, A massive galaxy that formed its stars at z ~ 11, Nature (2024).

Bron: Phys.org.

Gerelateerde Astroblogs:

Webb: Earendel, de verst verwijderde ster ooit gezien, is blauw en heeft mogelijk een begeleider Wat was er eerst: zwarte gaten of sterrenstelsels?