6 mei 2024

Neutronen kunnen vierkant worden in neutronensterren

Wellicht is dit een bericht uit de categorie fantasiebeelden van studeerkamergeleerden, dat kan ik even vanuit mijn positie niet beoordelen, maar interessant is het wel. Het duo Felipe Llanes-Estrada (Technische Universiteit in Munchen) en Gaspar Moreno Navarro (Complutense Universiteit in Madrid) … [Lees meer...]

Kijk nou toch eens, een pulsar met een staart

Dat kometen een staart hebben dat wisten we al, maar dat pulsars er af en toe ook eentje hebben is een minder bekend fenomeen. Pulsars zijn snel ronddraaiende neutronensterren, wiens hoogenergetische straling in bundels vanaf de magnetische polen de ruimte in wordt geslingerd. Bij sommige pulsars … [Lees meer...]

Fermi ziet dubbele gamma-uitbarsting in bizar dubbelstersysteem

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Fermi gammasatelliet een dubbele uitbarsting in gammalicht waargenomen, veroorzaakt door een botsing van een pulsar met materiaal dat door een nabije ster was uitgeworpen. De pulsar, genaamd PSR B1259-63, in het sterrenbeeld Zuiderkruis (Crux) op een afstand … [Lees meer...]

Ook een neutronenster kan zich wel eens verslikken

Met behulp van de Europese XMM-Newton röntgensatelliet hebben sterrenkundigen een neutronenster gezien die plotseling wel 10.000 keer zo helder werd als normaal, een uitbarsting die wel vier uren duurde. Oorzaak van dit alles: een grote hoeveelheid materie, die van de blauwe superreus in de … [Lees meer...]

IceCube produceert eerste kaart kosmische straling zuidelijke hemel

Met behulp van 's wereld grootste neutrinodetector IceCube, een verzameling van 2,5 km lange kabels vol met optische sensoren in het ijs van de Zuidpool, zijn natuurkundigen erin geslaagd om voor het eerst een kaart van de zuidelijke sterrenhemel te produceren waarop te zien is waar de kosmische … [Lees meer...]

Krabnevel spuwt zeer energetische supervlammen uit

In het sterrenbeeld Stier staat de beroemde Krabnevel (M1), het restant van de supernova die op 4 juli 1054 aan de hemel verscheen. In de kern van de Krabnevel staat een pulsar - op de afbeelding de witte stip in het midden, een zeer compacte neutronenster van zo'n 25 km doorsnede, waar ongeveer één … [Lees meer...]

Supercomputer ontrafelt anatomie van snelle gammaflitsers

Al sinds de jaren zestig worden door gammasatellieten af en toe kortstondige, puntvormige uitbarstingen van hoogenergetische gammastraling gezien. Er zijn twee types gammaflitsers, zoals deze uitbarstingen worden genoemd: de 'langzame' gammaflitsers, die langer dan twee seconden duren en de 'snelle' … [Lees meer...]

Nederlandse sterrenkundigen zien opgewarmde neutronenster

Nathalie Degenaar en Rudy Wijnands (Universiteit van Amsterdam) keken in het binnenste van een extreem object in ons heelal. Zo konden zij de opwarming van zo'n neutronenster in een röntgendubbelster ontdekken. De twee Nederlandse sterrenkundigen beschrijven hun resultaten in twee artikelen (deze én … [Lees meer...]

De speurtocht naar de mislukte supernovae

Als een zware ster aan het einde van z'n laatste verbrandingsfase is aangekomen - de ijzerverbranding - resulteert dat in de meeste gevallen in een supernova, een gigantische explosie waarbij de buitenlagen worden weggeblazen en de kern ineenkrimpt tot een neutronenster. Berekeningen laten zien dat … [Lees meer...]

Chandra vindt neutronenster met supervloeibare kern

Hiernaast zie je Cassiopeia A - voor vrienden kortweg Cas A genoemd, een supernovarestant dat zich 11.000 lichtjaar van ons vandaan bevindt. Het overblijfsel van een ster die slechts 330 jaar geleden met een geweldige knal explodeerde en die daarmee het jongste supernovarestant ooit ontdekt in ons … [Lees meer...]