Chandra ziet samensmeltend paar quasars

SDSS J1254+0846 heet ’t stel. Makkelijk te onthouden, nietwaar? Ik heb het over een stel quasars, 4,6 miljard lichtjaar van ons vandaan in het sterrenbeeld Maagd (Virgo) en vastgelegd op de gevoelige digitale plaat door zowel de röntgensatelliet Chandra als de optische Baade-Magellan telescoop, ergens bovenop een berg in Chili. Quasars zijn de meest krachtige compacte energiebronnen in het heelal, voor het eerst ontdekt in 1963 door Maarten Schmidt, een Amerikaanse astronoom van Nederlandse afkomst. Het zijn in feite de centra van actieve sterrenstelsels, die een superzwaar zwart gat herbergen en die om zich heen een accretieschijf hebben van invallend materiaal. Dat materiaal wordt tot verhitten gebracht en dat levert de door Chandra waargenomen röntgenstraling op. In de beginjaren van de ontdekking van de quasars zag men alleen de puntbron van de quasar, maar met het verbeteren van de waarneemtechnieken ging men steeds vaker de mindere heldere delen van de sterrenstelsels zien. En da’s precies wat je op de foto ziet en wat de Baade-Magellan telescoop heeft vastgelegd: de twee slingerende getijdestromen van gas en sterren van de twee sterrenstelsels. Beiden zijn in een gravitationele botsing beland – met als gevolg die getijdestromen – en de afstand tussen de twee kernen bedraagt 70.000 lichtjaar. Ooit in de verre toekomst – als jij en ik al lang onder de groene zoden liggen – zullen de twee quasars van SDSS J1254+0846 samensmelten. Dat zal een joekel van een gammaflitser opleveren, vermoed ik. Bron: Chandra.