19 maart 2024

‘Puinhoop’-planetoïden lijken bijna onmogelijk te vernietigen

Artistieke impressie van de planetoïde Itokawa. Asteroid Itokawa. Credit: Curtin University

Onderzoek aan drie microscopisch kleine stofdeeltjes van de planetoïde Itokawa heeft duidelijk gemaakt dat deze 500 meter grote ruimterots bijna onmogelijk lijkt om te vernietigen en dat hij bestand is tegen grote botsingen. Itokawa werd eind 2005 bezocht door de Japanse ruimteverkenner Hayabusa 1 ( (Japans: はやぶさ, Hayabusa is de Japanse naam voor een slechtvalk) en die wist daar met veel moeite enkele bodemmonsters te verzamelen, die na een net zo moeizame tocht terug naar de aarde werden gebracht. Fred Jourdan (Curtin University) en zijn team hebben de kleine stofdeeltjes in het laboratorium onderzocht en daar komt uit naar voren dat Itokawa geen ‘monolitische’ planetoïde is, niet één grote aaneengesloten rotsformatie, maar dat het behoort tot de familie der ‘puinhoop-planetoïden ‘, dat ‘ie eigenlijk bestaat uit een groep van losse rotsblokken, die losjes door de zwaartekracht bijeen worden gehouden – pakweg de helft van Itokawa is… lege ruimte. Itokawa moet ooit wel deel zijn geweest van één zo’n monolitische planetoïde, maar die moet minstens 4,2 miljard jaar geleden door een botsing in fragmenten zijn uiteengevallen. Dat maakt Itokawa daarmee bijna net zo oud als het zonnestelsel, dat 4,5 miljard jaar oud is. Dát Itokawa zo lang heeft kunnen bestaan wijst op zijn vermogen om grote schokken door inslagen op te vangen, de onderzoekers spreken van een ‘shock-absorbent nature’. Itokawa lijkt wat dat betreft op een gigantische airbag, die moeilijk te vernietigen is.

Stofdeeltje afkomstig van Itokawa met schaal. Credit: Celia Mayers / Curtin University

Jourdan en z’n team gebruikten twee technieken om de stofdeeltjes afkomstig van Itokawa te onderzoeken. De ene was de techniek der ‘Electron Backscattered Diffraction’, waarmee ze konden bepalen of de ruimterots een inslag heeft megemaakt. De tweede was de argon-argon datering, waarmee in te schatten is wanneer zo’n inslag heeft plaatsgevonden. Onderzoek aan puinhoop-plantoïden zoals Itokawa is van belang voor de kennis over potentiële bedreigers voor de aarde, planetoïden die op ramkoers met de aarde liggen. In het geval van dreiging door een planetoïde zoals Itokawa denkt men dat een ‘kinetische duw’, zoals enkele maanden terug is uitgevoerd door DART bij Dimorphos, niet zal helpen, maar een kernexplosie in de buurt van de planetoïde wel.

Meer informatie vind je in het vakartikel van Fred Jourdan et al, Rubble pile asteroids are forever, Proceedings of the National Academy of Sciences (2023).

Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*