Voorstelling van de quasar ULAS J1120+0641. Credit: ESO/M. Kornmesser
Voor het eerst hebben sterrenkundigen kunnen vaststellen dat de tijd in het vroege heelal, een miljard jaar na de oerknal, in een soort van slow motion verliep: de tijd liep toen maar liefst vijf keer langzamer dan tegenwoordig, 13,8 miljard jaar later. Geraint Lewis (University of Sydney) en zijn collega Brendon Brewer (University of Auckland) hebben dat ontdekt door quasars te bestuderen, de actieve kernen van ver verwijderde sterrenstelsels, waar een superzwaar zwart gat hyperactief is doordat veel materie in het zwarte gat valt. Samen bestudeerden ze bijna 200 quasars en daarmee konden ze de zogeheten tijddilatatie in het vroege heelal vastellen, een term die stamt uit de Algemene Relativiteitstheorie van Einstein (1915) en die zegt dat de tijd kan verschillen al naar gelang de sterkte van het plaatselijke zwaartekrachtveld. Lewis en Brewer wisten met de 190 quasars twee decennia lang een soort van klok maken in het heelal 1 miljard jaar na de oerknal. Zodoende waren ze in staat om te bepalen hoe snel die klok toen precies liep en daaruit komt naar voren dat de klokken toen vijf keer langzamer liepen dan de klokken tegenwoordig anno 2023. Oorzaak van die vertraging: de uitdijing van het heelal.
Meer informatie vind je in het vakartikel Detection of the cosmological time dilation of high-redshift quasars, Nature Astronomy (2023).
Bron: Phys.org.
Oei, hoe weten we nu voortaan hou oud iets is? Als de tijd vroeger langzamer verliep, hoe meten we dan? Met onze huidige tijd? En moeten we dan die periode maal vijf doen?
Groet,
Gert (Enceladus)
Dat zou ik even uit moeten zoeken. Volgens mij heeft het te maken met twee lokale inertiaalstelsels, dat van onszelf en dat van het vroege heelal. Ik heb even geen beeld van de consequenties van dat verschil in tempo van de klokken.
Volgens mij zeg je dat correct. Uit het abstract: “A fundamental prediction of relativistic cosmologies is that, due to the expansion of space, observations of the distant cosmos should be time dilated and appear to run slower than events in the local universe. Whilst observations of cosmological supernovae unambiguously display the expected redshift-dependent time dilation, this has not been the case for other distant sources.”
Zie:
https://physics.stackexchange.com/questions/300365/time-dilation-of-distant-cosmic-events-what-is-it
Dit gaat met name over supernova’s, nu is het ook voor quasars gedaan.
Daar is een formuletje voor Gert, zie https://www.omnicalculator.com/physics/time-dilation . Gelukkig is de lichtsnelheid een constante. Vul je die in dan stopt de tijd. Als ik het dagelijkse nieuws zo lees dan gaat de tijd nu zelfs achteruit en lopen we als kannibalen spoedig weer in berenvellen en met knuppels rond 😀 Hier nog zo´n formule met de gravitatie er in. https://www.omnicalculator.com/physics/gravitational-time-dilation .
Als die oerknal al vanaf het begin alle massa-energie zou herbergen van het huidige universum (zoals men denkt) dan moet die knal (lees expansie) vanaf het ultieme begin zelf ook oneindig lang geduurd hebben en kan het boek van Steven Weinberg “The First Three Minutes” de prullenbak in. Waar zit mijn denkfout?
“Oorzaak van die vertraging: de uitdijing van het heelal.”
Moet dat niet versnelling zijn? Tijd is toch sneller nu?
Ja nu gaat het sneller, toen 1 miljard jaar na de oerknal ging het trager, de tijd.