27 april 2024

Webb ontdekt water in schijf rond jonge ster met reuzenplaneten

Credit: MPIA

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Webb ruimtetelescoop water ontdekt in de binnenste schijf van gas en stof bij de jonge ster PDS 70, welke 370 lichtjaar van ons vandaan staat. In die schijf ontwikkelen zich naar waarschijnlijkheid aardachtige planeten – er zijn reeds twee planeten bij PDS 70 ontdekt. Mochten er inderdaad aardachtige, rotsachtige planeten zijn dan profiteren die van de aanwezigheid van het water en dat maakt de kans groot dat zich daar leven kan ontwikkelen. Het zou kunnen betekenen dat aardachtige planeten vanaf hun vorming al water kunnen bevatten, welk later kan worden aangevuld door waterdragende planetoïden. Het water in de schijf is ontdekt met het MIRI (Mid-InfraRed Instrument) aan boord van Webb en wel door een team onder leiding van Giulia Perotti (Max Planck Institute for Astronomy (MPIA) in Heidelberg). De ontdekking is gedaan in het kader van het MINDS (MIRI Mid-Infrared Disk Survey) programma, waar instituten uit 11 verschillende Europese landen aan deelnemen.

Credit: G. Perotti et al. / MPIA

Het water komt voor in de vorm van waterdamp, want de temperatuur is er 330 °C. PDS 70 heeft een relatief oude schijf, welke zo’n 5,4 miljoen jaar oud is. Het is voor het eerst dat er in zo’n schijf water is ontdekt. Hierboven is het deel van het spectrum te zien dat met MIRI is gemaakt en waarin de lijnen van water zichtbaar zijn. In de jonge jaren van een ster bevindt er zich nog veel gas en stof in de planeetvormende schijf om hen heen, maar door de stralingsdruk van de ster wordt veel gas en stof weggeblazen. Vandaar dat men niet had verwacht water in die binnenste schijf aan te treffen en had men alleen droge, rotsachtige planeten verwacht te vinden. De planeten die reeds eerder gevonden zijn bij PDS 70 (dat zijn PDS 70 b en c) staan buiten de binnenste schijf en zijn zeer groot, Jupiterachtig.

Vraag is waar het water in de schijf precies vandaan komt. Het zou afkomstig kunnen zijn van een waterrijke nevel, die er al was voordat PDS 70 zich vormde. Maar het zou ook extern kunnen zijn, dat wil zeggen dat het van buiten de schijf komt, wanneer waterstof en zuurstof zich mengen en waterdamp vormen.

Meer informatie vind je in het vakartikel van G. Perotti et al., Water detection in the terrestrial planet-forming zone of the PDS 70 disk, Nature (2023).

Bron: MPIA.

Share

Speak Your Mind

*