Credit: NASA, ESA, CSA, J. DePasquale (STScI)
De Webb ruimtetelescoop heeft de ‘capriolen’ van een paar actief vormende jonge sterren, bekend als Herbig-Haro 46/47, vastgelegd in een afbeelding met hoge resolutie in nabij-infrarood licht. Het paar staat slechts 1470 lichtjaar van ons vandaan in de richting van het zuidelijke sterrenbeeld Zeilen (Vela). Om de sterren te vinden neem je de foto hierboven, gemaakt met Webb’s NIRCam, en dan vind je ze in het centrum van de oranje pieken (Engels: spikes). De sterren zijn omgeven door een schijf van gas en stof, die de sterren voedt met nog meer materie. De schijf is niet zichtbaar op de foto, wél de schaduw ervan, te zien als de twee donkere kegels onder en boven de sterren. Naar twee tegengestelde kanten heeft Herbig-Haro 46/47 jets of straalstromen van gas en stof uitgespuwd, hetgeen al duizenden jaren aan de gang is.
Credit: NASA, ESA, CSA, J. DePasquale (STScI)
HH-objecten zoals Herbig-Haro 46/47 worden al sinds de jaren vijftig bestudeerd, maar het is pas met Webb dat ze zo in detail worden waargenomen. Naast de jets en de schaduw van de schijf is er nog iets opmerkelijks te zien op de foto: in blauw zien we om de jets heen een bruisende blauwe wolk. Dit is een dichte wolk van gas en stof, die ook wel een Bok globule wordt genoemd en die vaak als een donkere wolk wordt gezien als ‘ie in zichtbaar licht wordt waargenomen. Webb kan er met z’n IR-ogen wel doorheen kijken. Over enkele miljoenen jaren zullen de twee sterren van HH 46/47 helemaal volgroeid zijn en klaar om aan de hemel te stralen. Meer informatie over wat deze foto allemaal laat zien kan je lezen in de bron: ESA/Webb.
Dat kompasje intrigeerde mij ook, wat is de referentie en oriëntatie van de Webb… dus ff opgezocht zonder een spat wijzer te worden: “The north and east compass arrows show the orientation of the image on the sky. Note that the relationship between north and east on the sky (as seen from below) is flipped relative to direction arrows on a map of the ground (as seen from above).” 😀