Beelden van de protoster in de wolk G352.63-1.07. Credit: NAOC.
Sterren worden meestal in groepen ‘geboren’ en wel in enorme koude moleculaire gaswolken, die plaatselijk inkrimpen en waaruit dan clusters van sterren worden gevormd. Sterren kunnen die groepen vervolgens verlaten en dat kan diverse oorzaken hebben: tussen de sterren in zo’n cluster kunnen gravitationele interacties plaatsvinden en dat kan er toe leiden dat soms leden van de groep eruit worden geknikkerd. Het zou ook kunnen doordat als zo’n moleculaire wolk inkrimpt er kinetische energie in de gevormde ster gaat zitten en de ster daardoor op een gegeven moment door die energie de groep verlaat. Individuele sterren die lang geleden een cluster hebben verlaten zijn er genoeg waargenomen – sterker nog, onze eigen zon heeft waarschijnlijk zelf ook ooit toebehoort aan een cluster van sterren. Maar sterren in de groeifase (de zogeheten protosterren) die bezig zijn hun geboorteplek te verlaten zijn moeilijk waar te nemen, simpelweg omdat ze nog steeds ingebed zijn in de moleculaire wolk waaruit ze ontstaan zijn, en die wolk het zicht op de jonge sterren belemmerd.
Maar recent is een Chinees team van drie instituten (National Astronomical Observatories (NAOC) van de Chinese Academy of Sciences (CAS), Shanghai Observatory (SHAO) van CAS en Guangzhou University) er in geslaagd om een protoster te spotten die bezig is om z’n geboorteplek te verlaten. Ze maakten gebruik van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Antenna Array (ALMA) in Chili en daarmee het stervormingsgebied G352.63-1.07 waar, een enorme moleculaire wolk in het sterrenbeeld Orion. Met ALMA vonden ze in de wolk een ‘protostellaire kern’ die een grote snelheid bleek te hebben. Uit de moleculaire lijnen in het spectrum van de protoster bleek deze een andere snelheid te hebben dan de wolk zelf. De protoster had een blauwverschuiving van -2,3 km/s ten opzichte van de wolk. De protoster moet naar schatting zo’n 4000 jaar geleden begonnen zijn de wolk te verlaten en sinds dat moment is de ster 0,025 lichtjaar opgeschoven ten opzichte van z’n oorspronkelijke lokatie. De hoeveelheid kinetische energie die de ster hiervoor gebruikt heeft bedraagt 10^45 ergs. Het gaat hier dus om een ster die op de tweede manier z’n geboorteplek verlaat, als een moleculaire wolk inkrimpt en er kinetische energie in de gevormde ster gaat zitten.
Meer informatie vind je in het vakartikel van Zhiyuan 致远 Ren 任 et al, A High-mass, Young Star-forming Core Escaping from Its Parental Filament, The Astrophysical Journal (2023).
Bron: Phys.org.
Speak Your Mind