28 april 2024

Webb ontdekt de op één na en op drie na verste sterrenstelsels die ooit zijn gezien

Credit: Cluster image: NASA, UNCOVER (Bezanson et al., DIO: 10.48550/arXiv.2212.04026) Insets: NASA, UNCOVER (Wang et al., 2023) Composition: Dani Zemba/Penn State

Gebruikmakend van de Webb ruimtetelescoop zijn sterrenkundigen erin geslaagd om in Pandora’s cluster (alias Abell 2744) de op één na en op drie na verste sterrenstelsels die ooit zijn gezien waar te nemen. Die enorme cluster van sterrenstelsels was eerder al door Webb uitgebreid bestudeerd en verdere analyse van de gegevens laat nu zien dat er in die cluster twee zeer ver verwiiderde sterrenstelsels staan, de ene met een roodverschuiving van z=12,393 en de andere zelfs van z=13,079. Die laatste is nu het op één na verst bekende sterrenstelsel, welke 33 miljard lichtjaar van van ons vandaan staat. Het stelsel (genaamd Uncover-13) bestond al toen het heelal nog maar 330 miljoen jaar oud was en het licht ervan heeft er 13,4 miljard over gedaan om ons te bereiken. Nummer 1 in de lijst van verst verwijderde sterrenstelsels blijft nog altijd JADES-GS-z13, met een roodverschuiving van z=13.2, oh ja en vergeet niet HD1, die z=13,3 schijnt te hebben.

De ontdekking werd gedaan door Bingjie Wang en zijn JWST UNCOVER (Ultradeep NIRSpec and NIRCam ObserVations before the Epoch of Reionization) team, dat onderzoek doet naar het heelal in de fase van de reïonisatie. De afstanden tot de twee stelselsels zijn met spectroscopische waarnemingen bevestigd. In 2022 nam Webb maar liefst 60.000 sterrenstelsels waar in Pandora’s cluster, veelal versterkt in licht door de werking van de cluster als zwaartekrachtlens, en de twee bijna-recordhouders behoren tot die 60.000 stelsels. Ze zijn allebei groter dan eerdere stelsels die op die afstand gevonden werden. Eentje is pakweg zes keer groter dan de eerder waargenomen stelsels en heeft een middellijn van ongeveer 2000 lichtjaar. Ter vergelijking: het Melkwegstelsel heeft een diameter van circa 100.000 lichtjaar.

Meer informatie vind je in het vakartikel van Bingjie Wang et al, UNCOVER: Illuminating the Early Universe—JWST/NIRSpec Confirmation of z > 12 GalaxiesThe Astrophysical Journal Letters (2023).

Bron: Phys.org.

Share

Speak Your Mind

*