In het kader van FIRST zijn maar liefst 63 reuzen-radiosterrenstelsels ontdekt

Een voorbeeld van een reuzen-radiostelsel, Alcyoneus. Credit: Martijn Oei, Wikipedia.

Sterrenkundigen van o.a. de Universiteit van Wisconsin-Madison zijn er in geslaagd om maar liefst 63 zogeheten reuzen-radiosterrenstelsels te ontdekken, sterrenstelsels met een sterke radiostraling die een diameter hebben van minstens 2,3 miljoen lichtjaar – da’s pakweg de afstand tussen het Melkwegstelsel en het Andromedastelsel! Die ‘giant radio galaxies’ (GRG’s) zoals ze in het Engels heten komen vooral voor in gebieden waar relatief weinig sterrenstelsels zijn en ze kenmerken zich doordat ze allemaal ‘double lobed’ zijn, dat wil zeggen dat ze twee vaak tamelijk symmetrische, ruwweg ellipsoïde structuren aan weerskanten van de actieve kern hebben. Daarom worden ze ook wel ‘double radio sources associated with active galactic nuclei’ genoemd, oftewel DRAGN’s, lang leve de astronomische afkortingen. Die dubbele structuur is nou juist hetgeen het opsporen van deze stelsels bemoeilijkt, want vaak worden de twee lobben van één zo’n stelsel gezien als twee afzonderlijke radiostelsels. Met de Faint Images of the Radio Sky at Twenty cm survey (FIRST) van de Very Large Array (VLA) in New-Mexixo, om er nog maar wat afkortingen tegenaan te gooien, konden ze die 63 nieuwe GRG’s onderscheiden en identificeren. Dat deden ze met behulp van het DRAGNhunter algoritme, dat in staat was in de data de stelsels te herkennen.

Soren Ramdhanie en zijn team vonden met dat algoritme in eerste instantie 80 GRG’s, maar 17 daarvan bleken bij nadere analyse te liggen op korte afstand (<5″) van bekende sterrenstelsels en dat bleken geen ontdekkingen te zijn. De gevonden nieuwe GRG’s hebben roodverschuivingen tussen 0,51 en 1,32. DELS J225125.27−025451.8 is het stelsel met de hoogste roodverschuiving, z∼1,32 betekent dat z’n licht er 8,9 miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken en dat z’n afstand tot de aarde 13,3 miljard lichtjaar bedraagt. Het grootste stelsel blijkt DELS J093016.68+114241.4 te zijn, dat maar liefst bijna vier miljoen lichtjaar lang is (ter vergelijking: de Melkweg is circa 100.000 lichtjaar in diameter, veertig keer kleiner).

Meer informatie over de ontdekking van de reuzen-radiostelsels vind je in het vakartikel van Soren Ramdhanie et al, The Discovery of 63 Giant Radio Galaxies in the FIRST Survey, arXiv (2023).

Bron: Phys.org.

Gerelateerde Astroblogs:

Chandra ziet in M84 de ‘H’ van Heet en Hééél groot Die sliert sterren achter een ontsnapt superzwaar zwart gat is waarschijnlijk een sterrenstelsel Europese Euclid missie wordt zaterdag 1 juli gelanceerd – volg het hier live!