2 mei 2024

Over WC kalenders, jonge sterren en zware planeten

Vandaag is 't 1 juni en toen ik vanochtend op het toilet de kalender naar de nieuwe maand omsloeg kwam deze foto te voorschijn: Jazeker, een astronomische jaarkalender 2016, eentje die ik eind vorig jaar als persrelatie ontving van de ESO … [Lees meer...]

Lichtecho’s gebruikt om de omvang van binnenzijde protoplanetaire schijf te meten

Sterrenkundigen van de Universiteit van Arizona hebben voor het eerst lichtecho's gebruikt om te meten hoe groot de binnenzijde is van een grote protoplanetaire wolk van gas en stof rondom een ster. Het gaat om de ster YLW 16B, een zogeheten T-Tauri ster die nog maar één miljoen jaar oud eh... jong … [Lees meer...]

Sterrenkundigen zien bij HL Tau de vroegste fase van planeetvorming

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Karl G. Jansky Very Large Array (VLA), een serie aan elkaar verbonden radiotelescopen in de Verenigde Staten, opnames gemaakt van de stofschijf rondom HL Tau - een ster van nog geen miljoen jaar oud, 450 lichtjaar van ons vandaan gelegen in de richting van … [Lees meer...]

Scherpste opname ooit van een stofschijf rond een oude ster

De Very Large Telescope Interferometer van de ESO-sterrenwacht op Paranal in Chili heeft de scherpste opname ooit gemaakt van de stofschijf rond een oude ster. Dat maakt het voor het eerst mogelijk om een vergelijking te maken met de stofschijven rond jonge sterren - en de overeenkomsten zijn … [Lees meer...]

ALMA ontdekt onverwacht koude stofdeeltjes in planeet-vormende schijf

Astronomen hebben met de telescopen ALMA en IRAM voor het eerst een rechtstreekse meting gedaan van de temperatuur van de grote stofdeeltjes in het buitenste deel van een planeet-vormende schijf rond een jonge ster. Door een nieuwe techniek toe te passen op een object dat de bijnaam Vliegende … [Lees meer...]

Uitgekleed model verklaart hoe sterrenhopen structuur krijgen

De Leidse sterrenkundige Simon Portegies Zwart heeft in één klap de oplossing voor twee astronomische problemen gevonden. Met een uitgekleed computermodel verklaart hij hoe sterrenhopen hun structuur krijgen en hoe de ene ster een grotere stofschijf heeft dan de andere ster. Binnenkort publiceert … [Lees meer...]

ALMA komt met nieuw bewijs voor jonge planeten in schijven rond jonge sterren

Astronomen die gebruik maken van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) hebben de sterkste aanwijzing tot nu toe gevonden dat in de schijven van gas en stof rond vier jonge sterren recent planeten zijn ontstaan die enkele malen zoveel massa hebben als Jupiter. Metingen van het gas … [Lees meer...]

Binnenste stofring rond ster krijgt aanvoer van buiten

Een internationaal team van astronomen uit onder andere Leiden en Amsterdam heeft eindelijk een aannemelijke verklaring gevonden voor het verschijnsel dat jonge sterren miljoenen jaren lang twee stofringen kunnen hebben. Het lijkt erop dat de binnenste ring continu nieuwe aanvoer van stofdeeltjes … [Lees meer...]

“Gat” in planeetvormende schijf is niet altijd het gevolg van een planeet

Als astronomen de protoplanetaire schijven rondom jonge sterren bestuderen, vinden ze soms een donker "gat" vergelijkbaar met de Cassini-scheiding in de ringen van Saturnus. Het is gesuggereerd dat ieder gat veroorzaakt moet zijn door een onzichtbare planeet, die binnen de schijf ontstaan is en … [Lees meer...]

Spiralen rondom sterren worden door planeten veroorzaakt

Enkele astronomen hebben zijn met het voorstel gekomen dat de enorme spiraalpatronen die rondom pasgeboren sterren zichtbaar kunnen zijn, veroorzaakt worden door de aanwezigheid van onzichtbare reuzenplaneten. Dit idee opent niet alleen de deur naar een nieuwe methode om exoplaneten te detecteren, … [Lees meer...]