9 mei 2024

Chandra ontdekt echo van licht van centrale zwart gat in de Melkweg

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om een echo van röntgenstralingte zien afkomstig van het centrale supermassieve zwart gat in het centrum van de Melkweg. Op foto's uit 2002, 2004 en 2005 genomen met de röntgen-ruimtetelescoop Chandra zijn duidelijk vormen en veranderingen te zien in de gaswolken … [Lees meer...]

Zwart gat ontdekt in bolvormige sterrenhoop

Sterrenkundigen hebben onlangs een zwart gat ontdekt op een plek waar ze 'm helemaal niet vermoeden: in een bolvormige sterrenhoop, kortweg bolhoop genoemd. Het gaat om een stellair zwart gat (dus niet zo'n immens zwaar zwart gat zoals te vinden in de centra van sterrenstelsels) in één van de … [Lees meer...]

Nieuw type gammaflitser wijst op nieuwe ontstaanswijze zwarte gaten

Met behulp van de Swift satelliet van de NASA hebben sterrenkundigen onlangs een zogenaamde hybride gammaflitser ontdekt. Zoals ik in eerdere astroblogs al schreef (bijvoorbeeld op 15 december 2005 en op 26 februari 2006) was van gammaflitsers tot nu toe bekend dat ze in twee smaken voorkomen: de … [Lees meer...]

Over kosmische straling en zwarte gaten

Vanmiddag om 16.00 uur heeft Bob van Eijk, bijzonder hoogleraar hoge-energiefysica aan de Universiteit van Utrecht, een lezing gegeven op de Universiteit van Twente over kosmische straling. Van Eijk is betrokken bij het zogenaamde Hisparc-project, waarover ik op 3 februari 2006 een Astroblog … [Lees meer...]

Uitbarsting van zwart gat direct waargenomen

Op 17 september 2006 zaten medewerkers van het Integral Science Data Centre (ISDC), in Versoix (Zwitserland) met behulp van de Europese gammasateliet Integral te kijken naar het centrum van de melkweg. Op hun computers zagen ze de wijzers uitslaan toen ze een uitbarsting 'zagen' van een object in de … [Lees meer...]

Allereerste periodieke gammapulsen ontdekt

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om voor het eerst regelmatige pulsen waar te nemen met energieën die in het zeer hoge gammagebied van het spectrum zitten. Dat deden ze met behulp van de zogenaamde H.E.S.S. telescopen (hetgeen staat voor High Energy Stereoscopic System, een viertal telescopen in … [Lees meer...]

Razendsnel roterend zwart gat ontdekt

Met behulp van de Rossi X-ray Timing Explorer satelliet van de NASA heeft een team sterrenkundigen onder leiding van Jeffrey McClintock en Ramesh Narayan (beiden van het Center for Astrophysics and Space Research, CfA) een zwart gat ontdekt dat maar liefst 950 keer per seconde roteert 8-O ! Het … [Lees meer...]

Super-superzwaar zwart gat ontdekt

In een samenwerking van drie instrumenten, de Hubble ruimtetelescoop, de Chandra röntgenruimtetelescoop en de National Radio Astronomical Observatory-radiotelescoop, is een super-superzwaar zwart gat ontdekt in het sterrenstelselcluster MS0735.6+7421. Dit cluster ligt op een afstand van maar liefst … [Lees meer...]

Luchtbellen met geheugen nuttig voor zwart gat-onderzoek

Natuurkundigen van de Universiteit van Chigago hebben ontdekt dat luchtbellen kunnen onthouden wat de omstandigheden waren toen ze werden gevormd en dat dit een soort van geheugen van de luchtbellen is. De situatie bij het ontstaan van een luchtbel als deze een 'spuitmond' verlaat wordt een … [Lees meer...]

Chandra ‘hoort’ superzwaar zwart gat in M87

Met behulp van de röntgensatelliet Chandra zijn sterrenkundigen er in geslaagd om rondom het superzware zwart gat dat zich in het centrum van het reusachtige elliptische sterrenstelsel M87 bevindt filamenten en bellen te zien. Die zijn het resultaat van uitbarstingen van dicht bij het zwarte gat die … [Lees meer...]