Het heelal zit vol met familieleden van onze eigen trouwe Melkweg. Twee weken geleden had ik al dat verhaal over NGC 7331, een sterrenstelsel dat 50 miljoen lichtjaar van ons vandaan ligt in het sterrenbeeld Pegasus en dat door het leven gaat als de 'tweeling' van de Melkweg. En deze week worden we … [Lees meer...]
Superzwaar zwart gat in reuzensterrenstelsel op recordafstand ontdekt
2 september 2009 door 6 Reacties
In een sterrenstelsel met de poëtische naam CFHQSJ2329-0301 hebben Tomotsugu Goto en diens collega's (Universiteit van Hawaï) een superzwaar zwart gat ontdekt. Op zich is het geen bijzonderheid dat superzware zwarte gaten zich in de centra van sterrenstelsels bevinden, maar het is wel bijzonder dat … [Lees meer...]
Zwart gat nr. 1 trekt al 45 jaar de aandacht
28 augustus 2009 door 3 Reacties
Vijfenveertig jaar geleden werd Cygnus X-1 geïdentificeerd als een zeer sterke bron van röntgenstraling. Zoals de naam al doet vermoeden ligt het object in het sterrenbeeld Zwaan, 6.000 lichtjaar van ons verwijderd, al was de exacte bron in de jaren zestig niet bekend. In 1971 werd met behulp van de … [Lees meer...]
Doe het zelf cursus deel 2: zwarte gaten maken
21 augustus 2009 door 4 Reacties
In m'n Doe-Het-Zelf-cursus deel 1 liet ik zien hoe je je eigen Stonehenge kan bouwen. In deel 2 dit keer een nog interessanter onderwerp: hoe bouw je je eigen zwarte gat! 8-O Volgens natuurkundigen van het Dartmouth College (New Hampshire, VS) moet dat in een laboratorium namelijk lukken en heb je … [Lees meer...]
De nasleep van hypercompacte stellaire systemen
15 juli 2009 door Reageer
Het komt op kosmologische schaal vaak voor dat sterrenstelsels botsen. Het zijn geen fenomenen die in een oogwenk gebeuren, maar die miljoenen jaren kunnen duren en die overal kunnen plaatsvinden waar (dwerg-)sterrenstelsels gravitationeel verbonden zijn aan elkaar. In de centra van sterrenstelsels … [Lees meer...]
Snaartheorie toont voor het eerst fysische werkelijkheid
8 juli 2009 door 2 Reacties
Het nieuws is een tikkeltje langs mij heen gegaan, maar ik vermoed dat op 2 juli jongstleden behoorlijk geschiedenis is geschreven met de publicatie van het artikel "String Theory, Quantum Phase Transitions, and the Emergent Fermi Liquid" in het online vakblad Science Express. In dat artikel, … [Lees meer...]
Uitbarsting bij zwart gat in M87 waargenomen
3 juli 2009 door Reageer
M87 is het welbekende reusachtige elliptische sterrenstelsel dat zich in de kern ophoudt van de Virgocluster van sterrenstelsel, 50 miljoen lichtjaar van ons verwijderd. In het centrum van M87 bevindt zich een superzwaar zwart gat, eentje die welgeteld zes miljard keer zo zwaar is als onze zon. Met … [Lees meer...]
XMM-Newton ontdekt tussenmaatje zwarte gaten
1 juli 2009 door 2 Reacties
In de categorie zwarte gaten kenden we tot nu toe met zekerheid twee types: de stellaire zwarte gaten ((3 tot 20 keer zo zwaar als de zon.)), die het product zijn van zware sterren die aan het einde van hun leven de buitenlagen wegblazen en wiens kern tot een zwart gat krimpt, en de galactische … [Lees meer...]
Wat dacht je hiervan: een dubbele quasar!
31 mei 2009 door Reageer
Yep, het rariteitenkabinet van het heelal kent af en toe vreemde snuiters: neem bijvoorbeeld het object met de prachtige benaming SDSS J153636.22+044127.0. Dat blijkt hoogstvermoedelijk ((Ja ja, ik weet het, 't is geen goed Nederlands. Het is 'hoogstwaarschijnlijk' óf 'vermoedelijk'. Maar ach, wat … [Lees meer...]
Is HDF 130 een tweede ‘Voorwerp’?
29 mei 2009 door Reageer
Een gaswolk op een afstand van tien miljard lichtjaar genaamd HDF 130, welke onlangs ontdekt is met behulp van de röntgensatelliet Chandra, vertoont allerlei trekjes die 'm doen lijken op Hanny's Voorwerp. Dat laatste, inmiddels wereldberoemde, object - in 2007 door Hanny van Arkel uit Heerlen … [Lees meer...]
