26 april 2024

Een liedje over quarks

Kijk eerst even naar deze plaatjes - niet te lang, anders wordt je gek. Gaat allemaal over quarks, de bouwstenen van protonen en neutronen. En daarna kijk je daaronder naar de bron van al die quark-plaatjes, de magistrale 'Strange Charm: a song about quarks' video (Credits: Strange … [Lees meer...]

Straal proton blijkt 0,4 biljardste van een meter kleiner te zijn dan gedacht

Tot 2010 dachten natuurkundigen dat de straal van een proton 0,88 femtometer is, oftewel 0,88 biljardste van een meter, oftewel 0,0000000000000088 meter. Bij gebrek aan atoomlinealen was die straal bepaald aan de hand van de sprong van elektronen naar verschillende energiestaten bij waterstofatomen. … [Lees meer...]

Zoem zoem: geruchten over een supersymmetrische partner van het top quark

Het zoemt weer flink rond op het internet. Nee, niet over het Higgs boson, dat zoemen is even stilgevallen. Het zoemen is dit keer over supersymmetrie. Volgens de geruchtenmachine zou men bij 's werelds grootste deeltjesversneller de Large Hadron Collider van CERN in Zwitserland signalen hebben … [Lees meer...]

Japanse deeltjeslab KEK ontdekt bijzondere hadronen met 4 quarks

Bij KEK hebben ze een experiment lopen met de zogenaamde Belle-detector en daar hebben ze onlangs iets opmerkelijks ontdekt: een hadron bestaande uit vier quarks. Eh... pardon, een hadron met vier quarks, is dat zo bijzonder? Yep, da's héél bijzonder. De meest bekende hadronen zijn de protonen en … [Lees meer...]

Alice in Deeltjesland

Alice in Wonderland kennen we allemaal, het in 1865 door de wiskundige Lewis Carroll geschreven kinderboek over Alice, het meisje dat onder de grond allerlei avonturen met vreemde wezens meemaakt. Minder bekend is het verhaal van die andere Alice, die ook onder de grond van alles meemaakt. Ik heb … [Lees meer...]

Up, down, charm, strange, top en bottom

Yep, zo heten ze: up, down, charm, strange, top en bottom. Het zegt je wellicht niets, maar het is waar jij en ik, waar de aarde, de zon, de andere planeten, sterren, manen, etc... uit opgebouwd zijn. Tenminste, uit de eerste twee genoemde, up en down. Ik heb het over quarks, de bouwstenen van … [Lees meer...]

CMS laat zien dat quarks geen substructuur hebben

Recente experimenten met de Compacte Muon Solenoïde (CMS), één van de gigantische apparaten verbonden aan de Large Hadron Collider (LHC), laten zien dat quarks geen substructuur hebben. Quarks zijn de deeltjes waaruit protonen en neutronen zijn opgebouwd, zoals je hierboven kunt zien. Er zijn zes … [Lees meer...]

Heeft de LHC een quark-gluon plasma gecreëerd?

De afgelopen week heeft bol gestaan van berichten dat men bij de Large Hadron Collider (LHC), de grootste deeltjesversneller ter wereld van CERN op de grens van Zwitsersland en Frankrijk, bij experimenten wellicht een quark-gluon plasma heeft gecreëerd. Quarks komen normaal gesproken nooit alleen … [Lees meer...]

Een soep van 4 biljoen graden °C

Wowie, dan moet je goed blazen om geen verbrande tong te krijgen: als de soep vier biljoen graden °C warm is. En toch is dat wel degelijk door natuurkundigen werkzaam bij het Brookhaven National Laboratory op Long Island (VS) geproduceerd. Uiteraard geen soepje om gehaktballetjes en vermicelli in te … [Lees meer...]

Fermilab heeft een losse top-quark gezien

Natuurkundigen van de deeltjesversneller Fermilab bij Chigago (VS) zijn er voor het eerst in geslaagd om een losse top-quark ((Er zijn zes soorten quarks: up en down; charm en strange; top en bottom.)) waar te nemen. Dat schijnt nogal lastig te zijn om te kunnen produceren en de kans dat er eentje … [Lees meer...]