2 mei 2024

De kip-ei vraag van zwarte gaten en sterrenstelsels

Wat was er eerder, de allesverslindende superzware zwarte gaten die materie opslokken of de enorme sterrenstelsels waarin ze zich bevinden? Uit recente ESO-waarnemingen van een 'dakloos' zwart gat is een geheel nieuw scenario naar voren gekomen: zwarte gaten 'bouwen' wellicht hun eigen … [Lees meer...]

Galactische botsingen simuleren met Galaxy Zoo

De welbekende Galaxy Zoo heeft er weer een nieuw onderwerp bij, waar het grote publiek mee aan de slag kan gaan. In de 'gewone' Galaxy Zoo (versie 1 en 2) gaat het om de classificatie van sterrenstelsels, in The Hunt for Supernovae gaat het om het detecteren van supernovae en de nieuwste loot aan de … [Lees meer...]

Botsende sterrenstelsels tijdens de lunch

Wil je ook wel eens botsende sterrenstelsels tijdens je lunch meemaken? Kom dan woensdag 11 november naar de Studium Generale lunchlezing in Utrecht. Drs. Diederik Kruijssen laat dan zien dat zijn sterrenkundige theorie een stuk eenvoudiger te begrijpen is door het spelen van een realistische game. … [Lees meer...]

Kosmisch ‘skelet’ in beeld gebracht

Astronomen hebben een gigantische verzameling sterrenstelsels ontdekt op een afstand van zeven miljard lichtjaar van de aarde. Deze ontdekking is de eerste observatie van zo'n opvallende structuur van sterrenstelsels in het verre heelal en geeft meer inzicht in het kosmische web en hoe dit is … [Lees meer...]

Twee sterrenstelsels worden gestript door stuwdruk

Hubble heeft op magnifieke wijze twee sterrenstelsels in de Virgocluster gefotografeerd, die een proces ondergaan dat in het Engels 'ram pressure stripping' heet. Ik weet even niet hoe je dat officiëel moet vertalen - een probleem waar ik eerder ook al mee te maken had - maar voor 't gemak praat ik … [Lees meer...]

Verleden van Andromedastelsel nader onderzocht

Een team sterrenkundigen onder leiding van Alan McConnachie (Herzberg Institute of Astrophysics in Victoria, Canada) heeft gebruikmakend van de Canada-France-Hawaii telescoop het welbekende Andromeda-sterrenstelsel (M31) onderzocht. Door op zoek te gaan naar restanten van vroegere botsingen in de … [Lees meer...]

Lezing: botsende sterrenstelsels, kosmische veelvraten

Komende vrijdag, 4 september anno domini 2009, vindt weer de openingsavond plaats van het najaarsseizoen van sterrenkundevereniging Christiaan Huygens. En dat wordt gelijk maar ingeluid met een mooie lezing, tenminste daar gaan we van uit. :-) Diederik Kruijssen (Sterrenkundig Instituut in … [Lees meer...]

Superzwaar zwart gat in reuzensterrenstelsel op recordafstand ontdekt

In een sterrenstelsel met de poëtische naam CFHQSJ2329-0301 hebben Tomotsugu Goto en diens collega's (Universiteit van Hawaï) een superzwaar zwart gat ontdekt. Op zich is het geen bijzonderheid dat superzware zwarte gaten zich in de centra van sterrenstelsels bevinden, maar het is wel bijzonder dat … [Lees meer...]

Het tweelingzusje van de Melkweg

Zo wordt 'ie wel eens genoemd, het tweelingzusje van het Melkwegstelsel. Of tweelingbroer van mijn part, kies maar uit. We hebben het over NGC 7331, een sterrenstelsel dat 50 miljoen lichtjaar van ons vandaan ligt in het sterrenbeeld Pegasus. Het was sterrenkundige Vicent Peris die het stelsel met … [Lees meer...]

De nasleep van hypercompacte stellaire systemen

Het komt op kosmologische schaal vaak voor dat sterrenstelsels botsen. Het zijn geen fenomenen die in een oogwenk gebeuren, maar die miljoenen jaren kunnen duren en die overal kunnen plaatsvinden waar (dwerg-)sterrenstelsels gravitationeel verbonden zijn aan elkaar. In de centra van sterrenstelsels … [Lees meer...]