Credit: NASA, ESA, CSA, STScI, J. Diego (Instituto de Física de Cantabria, Spain), J. D’Silva (U. Western Australia), A. Koekemoer (STScI), J. Summers & R. Windhorst (ASU), and H. Yan (U. Missouri)
Gebruik de twee grootste telescopen in de ruimte en laat die samen kijken naar een cluster van sterrenstelsels ver weg in het heelal. Dat deden ze met de Webb en Hubble ruimtetelescopen en samen keken ze naar MACS0416, een enorm cluster van sterrenstelsels op 4,3 miljard lichtjaar afstand van de aarde. En het resultaat is verbluffend, een schitterend kleurrijk (‘panchromatisch’) tafereel van sterrenstelsels en zwaartekrachtlenzen, mogelijk gemaakt door de kracht van beide telescopen. MACS0416 zijn eigenlijk twee clusters die aan het botsen zijn en die uiteindelijk één enorme cluster van sterrenstelsels moeten vormen. Hubble heeft ‘m al eerder waargenomen in het kader van het in 2014 gestartte Frontier Fields programma en Webb is daar nu met z’n super-IR vermogen op doorgegaan. Opvallend op de foto zijn de felblauwe en felrode stelsels. De blauwe zijn relatief dichtbij en kennen een hoge graad van stervorming, de rode stelsels liggen verder weg en zijn vooral door Webb in beeld gebracht.
Links: Hubble’s foto, rechts Webb’s foto. Credit: NASA, ESA, CSA, STScI, J. Diego (Instituto de Física de Cantabria, Spain), J. D’Silva (U. Western Australia), A. Koekemoer (STScI), J. Summers & R. Windhorst (ASU), and H. Yan (U. Missouri)
De bedoeling van de sterrenkundigen om met Webb naar MACS0416 te kijken was niet alleen maar om daar een fraaie afbeelding van te krijgen, maar ook om op zoek te gaan naar ’transients’, naar objecten die een veranderlijke lichtktracht hebben. En die vonden ze, maar liefst veertien stuks. Twaalf daarvan vonden ze in drie sterrenstelsels, die in de vorm van een zwaartekrachtlens op de foto te zien zijn en die alleen dankzij het versterkende effect van de zwaartekrachtlens gezien kunnen worden. De andere twee zijn vermoedelijk supernova in minder ver weg staande stelsels. Eén van de twaalf transients die ze vonden gebeurde in een sterrenstelsel dat ze Mothra hebben genoemd, naar één van de kaiju, de gigantische monsters in de Japanse films. Hieronder zie je dat stelsel uitgelicht. Mothra bestond al toen het heelal nog maar drie miljard jaar oud was (roodverschuiving z≈2,091). Dankzij de zwaartekrachtlenswerking van MACS0416 is het licht van Mothra maar liefst 4000 keer versterkt.
Credit: NASA, ESA, CSA, STScI, J. Diego (Instituto de Física de Cantabria, Spain), J. D’Silva (U. Western Australia), A. Koekemoer (STScI), J. Summers & R. Windhorst (ASU), and H. Yan (U. Missouri).
Mothra blijkt negen jaar geleden ook al te zijn gezien door Hubble en dat was mogelijk dankzij een ‘mini-lens’ in MACS0416, een lokale opeenhoping van massa van ergens tussen de 10.000 en 1 miljoen zonsmassa, een opeenhoping die exact tussen ons (∼Hubble) en Mothra in gelegen was. Mogelijk betreft het een bolhoop in MACS0416.
Meer informatie over de waarnemingen met Webb en Hubble aan MACS0416 vind je in deze twee vakartikelen:
- Haojing Yan et al, JWST’s PEARLS: Transients in the MACS J0416.1-2403 Field, arXiv (2023). DOI: 10.48550/arxiv.2307.07579
- Jose M. Diego et al, JWST’s PEARLS: Mothra, a new kaiju star at z = 2.091 extremely magnified by MACS0416, and implications for dark matter models, Astronomy & Astrophysics (2023). DOI: 10.1051/0004-6361/202347556
Bron: ESA/Hubble.
Speak Your Mind