Aardachtige planeet ontdekt bij een nabije ultrakoele dwergster
Een internationaal team van sterrenkundigen heeft een nieuwe aardachtige planeet ontdekt bij een nabije ultrakoele rode dwergster. De planeet heet SPECULOOS-3 b en hij draait in slechts 17 uur om de ster SPECULOOS-3, welke 55 lichtjaar van ons vandaan staat. Het is pas de tweede keer dat een planeet bij zo’n type ster is ontdekt. […]
Ontwerp METIS-instrument voor de Extremely Large Telescope definitief
Het ontwerp voor het METIS-instrument voor de ELT (Mid-infrared ELT Imager and Spectrograph) is definitief. De Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft groen licht gegeven voor de productie van alle onderdelen van het instrument. METIS is een geavanceerd multifunctioneel instrument dat zal werken op ESO’s toekomstige Extremely Large Telescope (ELT). Het is het eerste ELT-instrument, ontworpen […]
Kees de Jagerprijs voor sterrenkundige en educator Alex de Koter
Sterrenkundige Alex de Koter ontvangt de eerste Kees de Jagerpijs voor onderwijs in de sterrenkunde. Dat is maandagmiddag bekendgemaakt tijdens de Nederlandse Astronomenconferentie in Egmond aan Zee. De Koter krijgt de prijs onder meer voor zijn inspanningen om moderne sterrenkunde in het vak natuurkunde van de middelbare school te krijgen, voor het herstructureren van de […]
NASA’s Chandra ziet hoe het galactische centrum stoom afblaast
Sterrenkundigen hebben met behulp van NASA’s Chandra röntgen-ruimtetelescoop een soort van uitlaatklep van het galactische centrum ontdekt, het uiteinde van de kosmische ‘schoorsteen’ van waar uit heet gas wordt weggeblazen. Men denkt dat de uitlaatklep veroorzaakt wordt door Sagittarius A* (Sgr A*), het superzware zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel. De schoorsteen zelf […]
Geeft Cassini de doodsteek aan MOND, de alternatieve zwaartekrachttheorie?
Sinds de waarnemingen van Vera Rubin en anderen in de jaren zeventig weten we dat sterrenstelsels sneller roteren dan voorspelt. Om dat te verklaren werd het idee geopperd dat er meer materie in sterrenstelsels zit dan te zien, onzichtbare of donkere materie. Met die extra materie zou de ‘vlakke rotatiecurve’ van sterrenstelsels te verklaren zijn. […]
Nieuwe manier bedacht om de eerste sterren in het heelal te detecteren
Sterrenkundigen doen al lang pogingen de allereerste sterren in het heelal, de hypothetische zogeheten Populatie III sterren, in het heelal te detecteren. Die moeten alleen bestaan hebben uit de allerlichtste elementen waterstof en helium en ze moeten heel groot en heel heet zijn geweest. Ondanks die grootte en temperatuur zijn ze tot op heden nog […]
NASA komt met nieuwe visualisaties over vallen in een zwart gat
De NASA heeft het eerder ook al gedaan (onder andere hier te zien): video’s maken over wat er precies gebeurt als je in een zwart gat valt. En nu zijn er opnieuw twee ‘ visualisaties’ verschenen, gemaakt door Jeremy Schnittman, die werkzaam is bij NASA’s Goddard Space Flight Center. Hij bedacht twee scenario’s en maakt […]
Webb-data wijzen op mogelijke atmosfeer rond rotsachtige exoplaneet
Astronomen hebben met de James Webb Space Telescope mogelijk atmosferische gassen ontdekt rond 55 Cancri e, een hete rotsachtige exoplaneet die 41 lichtjaar van de aarde is verwijderd. Dit is het beste bewijs tot nu toe voor het bestaan van een atmosfeer van een rotsachtige planeet buiten ons zonnestelsel. Gas dat opborrelt uit een met […]
Het ongrijpbare stellaire licht rond oude quasars waargenomen
Sterrenkundigen van het MIT hebben het ongrijpbare (Engels: elusive) stellaire licht rondom enkele van de vroegste quasars in het heelal waargenomen. Het gemeten signaal reikt tot meer dan 13 miljard jaar terug in de tijd, toen het heelal nog in z’n jonge jaren verkeerde en er voor het eerst zwarte gaten en sterrenstelsels ontstonden. Sterrenstelsels […]
Bestaat donkere materie wellicht uit ultralichte primordiale zwarte gaten?
Indirecte bewijzen voor het bestaan van donkere materie zijn er genoeg, alleen is er nooit één directe waarneming van gedaan. Er zijn daarom ook geen concrete aanwijzingen voor wat donkere materie precies is, waar het uit bestaat. Een al langer bestaande hypothese is dat donkere materie gevormd wordt door primordiale zwarte gaten, ook wel oer-zwarte […]
