20 mei 2024

Superzwaar zwart gat in reuzensterrenstelsel op recordafstand ontdekt

In een sterrenstelsel met de poëtische naam CFHQSJ2329-0301 hebben Tomotsugu Goto en diens collega's (Universiteit van Hawaï) een superzwaar zwart gat ontdekt. Op zich is het geen bijzonderheid dat superzware zwarte gaten zich in de centra van sterrenstelsels bevinden, maar het is wel bijzonder dat … [Lees meer...]

Het tweelingzusje van de Melkweg

Zo wordt 'ie wel eens genoemd, het tweelingzusje van het Melkwegstelsel. Of tweelingbroer van mijn part, kies maar uit. We hebben het over NGC 7331, een sterrenstelsel dat 50 miljoen lichtjaar van ons vandaan ligt in het sterrenbeeld Pegasus. Het was sterrenkundige Vicent Peris die het stelsel met … [Lees meer...]

Hubble’s Ultra Deep Field in 3D

Drie keer heeft de Hubble ruimtetelescoop een blik geworpen op sterrenstelsels in het zéér verweggelegen gedeelte van het heelal. Tussen 18 en 28 december 1995 werd een klein, schijnbaar leeg stukje hemel, in het sterrenbeeld Grote Beer gefotografeerd. Tien dagen achter elkaar voor één foto en dat … [Lees meer...]

Waarneemschema Hubble van Hanny’s Voorwerp is bekend

De planning van de Hubble ruimtetelescoop om Hanny's Voorwerp waar te nemen is bekend gemaakt. De bedoeling is dat tussen 22 februari en 19 juni 2010 met verschillende instrumenten onderzoek aan Hanny's Voorwerp én het naburige IC 2497 zal worden gedaan. Die instrumenten zijn de STIS, ACS en WFC3 … [Lees meer...]

Leidse astronomen ontdekken hyperactief sterrenstelsel in het vroege heelal

Een internationaal team van astronomen uit de VS en Leiden ((Pieter G. van Dokkum, Mariska Kriek & Marijn Franx.)) heeft voor de eerste keer de snelheid kunnen meten van sterren in een sterrenstelsel op een afstand van 11 miljard lichtjaar. De sterren blijken met ongeveer 1,5 miljoen km per uur … [Lees meer...]

De nasleep van hypercompacte stellaire systemen

Het komt op kosmologische schaal vaak voor dat sterrenstelsels botsen. Het zijn geen fenomenen die in een oogwenk gebeuren, maar die miljoenen jaren kunnen duren en die overal kunnen plaatsvinden waar (dwerg-)sterrenstelsels gravitationeel verbonden zijn aan elkaar. In de centra van sterrenstelsels … [Lees meer...]

Hanny’s Voorwerp met de 3,5m WIYN telescoop

In het Kitt Peak National Observatory in Arizona (VS) staat de 3,5 WIYN telescoop ((Genoemd naar de volgende deelnemende instellingen: the University of Wisconsin-Madison, Indiana University, Yale University en het National Optical Astronomy Observatory.)). Daarmee hebben ze onlangs Hanny's Voorwerp … [Lees meer...]

Herschel’s instrumenten functioneren prima

De instrumenten van de op 14 mei j.l. gelanceerde infraroodsatelliet Herschel blijken allemaal uitstekend te functioneren. Op 20 juni j.l. werd al een first-light opname van Herschel van het spiraalstelsel M51 gepubliceerd, maar inmiddels zijn alle instrumenten aan boord van Herschel aan de slag … [Lees meer...]

Stephan’s Quintet op ramkoers

Zie hier een prachtige foto van het beroemde kwintet sterrenstelsels, Stephan's Quintet ((Genoemd naar ူdouard Stephan, die de sterrenstelsels in 1877 ontdekte.)) in het sterrenbeeld Pegasus. Vier sterrenstelsels, genaamd NGC 7317, NGC 7318a, NGC 7318b en NGC 7319 ((Als je wilt weten wélk … [Lees meer...]

Met nieuwe techniek twee supernovae op record-afstand ontdekt

Met behulp van een nieuwe techniek hebben sterrenkundigen twee supernovae ontdekt die zich op een afstand bevinden van maar liefst 11 miljard lichtjaar. Dat betekent dat de supernovae - zware sterren van minstens acht zonmassa's die na een kort maar heftig leven hun buitenlagen wegblazen … [Lees meer...]