19 mei 2024

Zwaarste stellaire zwart gat ontdekt

In het bekende sterrenstelsel M33 (in Driehoek) hebben sterrenkundigen een recordzwart gat ontdekt: eentje die 16 zonsmassa's zwaar is. 8-O Niet zo zwaar als de monsters in de centra van sterrenstelsel, maar het is een stellair zwart gat: dat wil zeggen dat het ontstaan is nadat een gewone ster (nou … [Lees meer...]

Snaren beschrijven zwarte gaten én supergeleiders

De snaartheorie ((die kort gezegd stelt dat trillende snaartjes (als elastiekjes) en branen (als trommelvellen) ten grondslag liggen aan het heelal. Het is hier wel voor nodig dat er zes extra dimensies worden toegevoegd, bovenop de 'gewone' vier ruimtetijd-dimensies.)). Die weerstand komt met name … [Lees meer...]

Sterformatie stopt door supermassieve zwarte gaten

Waarnemingen met de infrarood-ruimtetelescoop Spitzer van de NASA duiden er op dat superzware zwarte gaten in de centra van elliptische sterrenstelsels de vorming van nieuwe sterren tegengaan. Ze doen dat doordat ze het gas in de stelsels verhitten en daardoor blijft er geen koel gas over. En dat … [Lees meer...]

Verdampende zwarte gaten

Zoals beloofd zou ik een keertje uitleggen over het proces hoe zwarte gaten kunnen verdampen. Gemakshalve ga ik er maar even van uit dat bekend is wat een zwart gat precies is ((Ja ja, precies, een zeer compact object (meestal een ineengestorte zware ster) dat een ontsnappingssnelheid v heeft die … [Lees meer...]

donkere materie geeft oude sterren verjongingskuur

Gisteren stond een interessant artikel in de wetenschapsbijlage van NRC-Handelsblad: oude, uitgebluste sterren blijken wellicht een soort van verjongingskuur te kunnen ondergaan doordat ze in staat zijn zogenaamde WIMPs in te vangen, weakly interactive massive particles, oftewel een vorm van donkere … [Lees meer...]

Zit er een mini-zwart gat ín de Aarde?

Sterrenkundigen weten al een tijdje dat je zwarte gaten in vele maten hebt, van de stellaire zwarte gaten (enkele zonsmassa's groot), via de Intermediate Mass Black Hole's (IMBH), tot de supermassieve zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels (miljoenen tot miljarden zonsmassa's groot). … [Lees meer...]

De simulatie van de botsing van superzware zwarte gaten

Een week geleden hield Kees Kwakernaak een lezing voor Christiaan Huygens over simulaties in de sterrenkunde. Gisteren werd weer zo'n prachtige simulatie over een sterrenkundig fenomeen bekendgemaakt: de simulatie door een internationaal team van sterrenkundigen van de botsing van twee superzware … [Lees meer...]

Botsing van twee superzware zwarte gaten op komst

De laatste tijd verschijnen er behoorlijk wat berichten over zwarte gaten. Vandaag weer eentje: sterrenkundigen hebben ontdekt dat zich in het sterrenstelsel NGC 6240 twee superzware zwarte gaten bevinden die om elkaar heendraaien en binnen enkele miljoenen jaren op elkaar zullen botsen. Die botsing … [Lees meer...]

Hoe weeg je een zwart gat?

Hoe kan je de massa meten van een object dat je niet kan zien? Bij zwarte gaten was tot nu toe de techniek dat ze naar dubbelsterren keken, waarvan één van de partners een zwart gat was. Vervolgens werd gekeken hoe snel de componenten om elkaar heen draaien en hoe zwaar de zichtbare component is. … [Lees meer...]

Ouderdom zwart gat beperkt extra dimensies

Vandaag even een stukje theoretische sterrenkunde, met een klein vleugje praktijk. Het droge theoretische gedeelte betreft de zogenaamde extra dimensies. Naast de vier bekende dimensies (3 ruimtedimensies en 1 tijdsdimensie) schijnen er nog een hele bups dimensies te bestaan, die we niet zien omdat … [Lees meer...]