3 mei 2024

Geen verband tussen botsende en actieve sterrenstelsels

Goh, laten de sterrenkundigen nou lange tijd hebben gedacht dat er een verband is tussen botsingen van sterrenstelsels - en de daaropvolgende 'samensmelting' (merger) ervan - en de actieve sterrenstelsels. Recent onderzoek met behulp van de Hubble ruimtetelescoop heeft laten zien dat er grote kans … [Lees meer...]

Superzware zwarte gaten hadden groeispurt in vroege heelal

In zo'n beetje alle centra van sterrenstelsels vinden we superzware zwarte gaten, de ene actief en hoogenergetische straling uitzendend vanaf z'n omringende accretieschijf, de ander slapend, niet actief, zoals het exemplaar in ons eigen Melkwegstelsel. Onderzoek van een team sterrenkundigen van de … [Lees meer...]

Lekken zwarte gaten informatie als kosmische Wikileaks?

Zwarte gaten werden ooit geacht de meest zuivere vorm van éénrichtingsverkeer te zijn. Doordat de ontsnappingssnelheid binnen de waarneemhorizon van een zwart gat hoger is dan de lichtsnelheid - de hoogst mogelijke snelheid in het heelal - zou niets meer kunnen ontsnappen. Wel erin dus, niets eruit. … [Lees meer...]

Een dubbele eh… enkele quasar

Op de foto hiernaast zie je in groen-wit allemaal heldere blobjes en in blauw-rood-geel allerlei jets, stromen. De blobjes zijn in beeld gebracht door de Hubble ruimtetelescoop, de jets door e-Merlin, dat zijn zeven radiotelescopen die over een lengte van 217 km in het Verenigd Koninkrijk aan elkaar … [Lees meer...]

Superzware zwarte gaten zijn 99% van de tijd inactief

Middels een onderzoek aan maar liefst 100.000 sterrenstelsels hebben sterrenkundigen ontdekt dat de superzware zwarte gaten in de centra van sterrenstelsels 99% van de tijd inactief zijn, zeg maar liggen te pitten. In het onderzoek, genaamd het Chandra Multiwavelength Project, oftewel ChaMP, keek … [Lees meer...]

De LHC heeft geen mini-zwarte gaten geproduceerd

We leven nog, de aarde is niet verzwolgen in de kolkende gravitationele maalstroom van een zwart gat. Uit die geruststellende waarneming zou je al kunnen concluderen dat de Large Hadron Collider (LHC) - de grootste deeltjesversneller ter wereld, waarvan velen de angst hadden dat 'ie per ongeluk … [Lees meer...]

Themanummer van De Gids over zwarte gaten

Goh, wie had ooit kunnen denken dat ik iets over De Gids zou schrijven, het cultureel en literair tijdschrift dat in 1837 werd opgericht door Potgieter en Robidé van der Aa. Geen blad dat op m'n nachtkastje zal liggen, maar voor één keer zal ik een uitzondering maken. Het gisteren in Amsterdam … [Lees meer...]

Hoe S2 rustig rondjes draait om zwart gat Sgr A*

In het centrum van het Melkwegstelsel in het sterrenbeeld Boogschutter bevindt zich Sagittarius A, kortweg Sgr A. Dat is het superzware zwarte gat, dat volgens de laatste schatting 4,31 miljoen keer zo zwaar als de zon is. Vlakbij Sgr A* bevinden zich enkele massieve sterren, die er in een … [Lees meer...]

Penrose: het vorige heelal is zichtbaar in WMAP-data

Samen met z'n collega Vahe Gurzadyan (Yerevan Physics Institute in Armenië) heeft de beroemde wis- en natuurkundige Roger Penrose (Universiteit van Oxford) een artikel gepubliceerd waarin hij zegt dat in de data van de WMAP-satelliet ((Da's de Wilkinson Microwave Anisotropy Probe (WMAP), de … [Lees meer...]

Over botsende zwarte gaten en zonsondergangen

Wat gebeurt er precies als twee zwarte gaten tegen elkaar botsen? Het antwoord op deze boeiende vraag, eh... dat wil zeggen een poging daartoe, wordt door verschillende wetenschappers gegeven in deze video uit de serie Sixty Symbols. De video gaat overigens niet alleen over botsingen van deze … [Lees meer...]