5 mei 2024

BlackGEM-telescopen op de La Silla-sterrenwacht in Chili officieel geopend

Minister Robbert Dijkgraaf van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft op ESO’s sterrenwacht La Silla officieel de BlackGEM-array van telescopen geopend. BlackGEM bestaat uit drie optische telescopen die lichtflitsen gaan zoeken van samensmeltende zwarte gaten en neutronensterren. BlackGEM is … [Lees meer...]

Ontbrekende schakel gevonden: supernovae brengen zwarte gaten of neutronensterren voort

Astronomen hebben een direct verband gevonden tussen de explosieve dood van zware sterren en de vorming van de meest compacte en raadselachtige objecten in het heelal – zwarte gaten en neutronensterren. Met behulp van de Very Large Telescope (VLT) en de New Technology Telescope (NTT) van de Europese … [Lees meer...]

Nieuwe 1,5 miljard-pixel ESO-foto toont ‘Rennende Kip-nevel’ in ongekend detail

Met de feestdagen voor de deur trakteert de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) je alvast op een ‘kerstkip’. De vandaag gepresenteerde foto toont een gasnevel die bekendstaat als de Rennende Kip-nevel. De 1,5 miljoen pixels tellende opname is gemaakt met de VLT Survey Telescope (VST), die is … [Lees meer...]

Eerste segmenten van grootste telescoopspiegel ter wereld naar Chili verscheept

De bouw van de Extremely Large Telescope (ELT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) heeft een belangrijke mijlpaal bereikt. De eerste achttien segmenten van de hoofdspiegel (M1) van de telescoop zijn bij ESO afgeleverd en naar Chili verscheept. Na aankomst in Chili worden de segmenten … [Lees meer...]

Sterrenstelsels hebben bipolaire gasuitstroom tot ver in de intergalactische ruimte

Sterrenkundigen hebben voor het eerst in drie dimensies waargenomen dat gas vanuit spiraalvormige sterrenstelsels met hoge snelheid naar boven en naar beneden wordt geblazen, ver het sterrenstelsel uit. Ze bevestigen hiermee de heersende theorie van de evolutie van sterrenstelsels die zegt dat … [Lees meer...]

Astronomen ontdekken voor het eerst schijf rond ster in ander sterrenstelsel

Astronomen hebben een opmerkelijke ontdekking gedaan: ze hebben een schijf ontdekt rond een jonge ster in de Grote Magelhaense Wolk, een naburig sterrenstelsel. Het is voor het eerst dat zo’n schijf, die identiek is aan de planeet-vormende schijven in ons eigen Melkwegstelsel, in een ander … [Lees meer...]

Sagittarius A*: 4,3 miljoen zonsmassa gelegen binnen een straal kleiner dan de baan van Venus om de Zon

Dat het superzware zwarte gat Sagittarius A* (kortweg Sgr A*) in het centrum van het Melkwegstelsel een massa van 4,3 miljoen zonsmassa heeft was eerder al vastgesteld. Maar recent hebben sterrenkundigen van het Max Planck Institute for Extraterrestrial Physics (MPE) dat nog eens bevestigd en wel … [Lees meer...]

De verste waarneming ooit van het magnetische veld van een sterrenstelsel

Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) hebben astronomen het magnetische veld gedetecteerd van een sterrenstelsel dat zo ver weg staat, dat zijn licht er meer dan 11 miljard jaar over heeft gedaan om ons te bereiken: we zien het stelsel zoals het eruitzag toen het … [Lees meer...]

ESO-telescopen helpen bij oplossing pulsar-puzzel

Met een opmerkelijke waarnemingscampagne waarbij twaalf telescopen op de grond en in de ruimte betrokken waren, waaronder drie faciliteiten van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), hebben astronomen het vreemde gedrag blootgelegd van een pulsar – een supersnel ronddraaiende dode ster. Van dit … [Lees meer...]

Mysterieuze donkere vlek op Neptunus voor het eerst gedetecteerd vanaf de aarde

Met behulp van ESO’s Very Large Telescope (VLT) hebben sterrenkundigen een grote donkere vlek waargenomen in de atmosfeer van Neptunus, met daarnaast een onvermoede kleinere heldere vlek. Het is voor het eerst dat er een donkere vlek op de planeet is waargenomen met een telescoop op aarde. Deze nu … [Lees meer...]