Illustratie van stelsels die botsen en een elliptisch stelsel vormen (links) en een geïsoleerd spiraalstelsel (rechts). Credit: Till Sawala
Ons Melkwegstelsel maakt deel uit van een lokale supercluster, waar vele clusters van sterrenstelsels toe behoren met een paar duizend sterrenstelsels als ‘leden’. Die lokale supoercluster is dun en afgeplat á la een pannekoek en hij wordt ook wel het supergalactische vlak genoemd, circa één miljard lichtjaar in lengte. De lokale supercluster wordt bevolkt door twee types sterrenstelsels, de ellitische stelsels van vooral oude sterren met in het midden een superzwaar zwart gat en spiraalstelsels zoals de Melkweg, met jongere sterren en een minder zwaar zwart gat in het centrum. Wat blijkt nou uit waarnemingen: dat het supergalactische vlak vooral bestaat uit elliptische stelsels. Recent kwam Nobelprijswinnaar jim peebles met een lijst met anomaliën in de kosmologie, waar naast de bekende Hubble spanning ook deze supergalactische anomalie in voorkomt. Het lijkt er nu op dat een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Till Sawala en Peter Johansson (Universiteit van Helsinki) met een oplossing is gekomen.
Waarnemingen van stelsels gedaan aan het supergalactische vlak. De witte balk is de Melkweg, die het zicht op het vlak belemmerd. Credit: Till Sawala
Volgens de sterrenkundigen is de afwijkende verdeling van stelsels een gevolg van de verschillend eomgevingen in en buiten het supergalactische vlak. In de drukke omgeving van het vlak komen botsingen tussen sterrenstelsels vaker voor en dan ontstaan er gigantische elliptische stelsels met een enorm superzwaar zwart gat in het midden. Verder van het vlak liggen de meer geïsoleerde stelsels, die minder vaak botsen en die kunnen dan hun spiraalstructuur behouden. Voor de berekeningen maakte men gebruik van de SIBELIUS (Simulations Beyond The Local Universe) simulatie, welke de evolutie van het heelal van 13,8 miljard jaar geleden tot nu nabootste en die draaide op supercomputers in Engeland en op de Mahti supercomputer in Finland. De resultaten van de simulatie kwamen goed overeen met de waarnemingen aan het supergalactische vlak.
De verdeling van drie types sterrenstelsels in het supergalactische vlak. Bij sin∼0 heb je bij de elliptische en intermediates een piek. Credit: Credit: Till Sawala et all.
Meer informatie vind je in het vakartikel van Till Sawala, Carlos Frenk, Jens Jasche, Peter H. Johansson, Guilhem Lavaux, Distinct distributions of elliptical and disk galaxies across the Local Supercluster as a ΛCDM prediction, Nature Astronomy, 20 Nov 2023.
Bron: Universiteit van Helsinki.
Speak Your Mind