26 april 2024

Hoe eerst straling, toen donkere materie en toen donkere energie ons heelal domineerden

Ik heb het mij eigenlijk nooit zo goed gerealiseerd, maar toen ik vandaag de grafiek hierboven zag, had ik zo'n befaamd 'aha-moment', waarin ik tot de ontdekking het inzicht kwam - ahum - dat het heelal drie fasen heeft gekend, waarin het door één specifiek iets werd gedomineerd - nee, niet The … [Lees meer...]

South Pole Telescope bevestigt het bestaan van donkere energie

Sinds 2007 staat op de ijskoude Zuidpool de South Pole Telescope (SPT), een radiotelescoop met een schotel van tien meter, die voornamelijk gebruikt wordt om de kosmische microgolf-achtergrondstraling te bestuderen - het restant van de hete oerknal, waarmee 13,7 miljard jaar geleden het heelal … [Lees meer...]

Zouden we kunnen opmerken dat het heelal een Matrix is?

Stel je nou eens voor dat het heelal één grote simulatie op de een of andere supercomputer is, een heelal zoals we dat kennen uit de Matrix films. Zouden wij - aardse stervelingen - een methode kunnen bedenken om er achter te komen dat we niet in een fysiek heelal leven dat zich gedraagt volgens … [Lees meer...]

Hoe groot is het heelal eigenlijk? – deel II

Ik heb die vraag 'hoe groot is het heelal eigenlijk' al eens eerder trachten te beantwoorden - zie dat maar voor het gemak als deel I. Het antwoord was - best wel verrassend - 93 miljard lichtjaar diameter, zeg 880.000.000.000.000.000.000.000 km. En niet 27,4 miljard lichtjaar, welke je volgens de … [Lees meer...]

Spitzer bepaalt met Cepheïden de Hubbleconstante en expansiesnelheid heelal

Door naar Cepheïden in de Melkweg en het begeleidende buurstelsel de Grote Magelhaense Wolk te kijken heeft de Spitzer infrarood-ruimtetelescoop van de NASA een nauwkeurige waarde kunnen bepalen van de zogenaamde Hubbleconstante. Omdat die constante een maat is voor de snelheid waarmee de … [Lees meer...]

Jonge, zeer actieve proto-cluster van sterrenstelsels ontdekt

Japanse astronomen hebben gebruik gemaakt van de Subaru Telescoop om een protocluster van sterrenstelsels te ontdekken, die zeer compact en actief is. De protocluster staat op een afstand van 11 miljard lichtjaar, waardoor we de cluster zien zoals deze er 11 miljard jaar geleden uitzag. De … [Lees meer...]

Het is voor 99,996% zeker dat donkere energie bestaat

Donkere energie, het mysterieuze goedje dat verantwoordelijk is voor de versnelde uitdijing van het heelal, schijnt voor 99,996% zeker te bestaan. Aldus een team sterrenkundigen van de Universiteit van Portsmouth en de LMU Universiteit in Munchen. Ze deden dat door studie van het … [Lees meer...]

Vroege heelal reïoniseerde door explosieve groei zware sterrenstelsels

Gebruikmakend van gegevens die verzameld zijn met de 10 meter South Pole Telescope (SPT) zijn Oliver Zahn (Berkeley Center for Cosmological Physics (BCCP) van de Universiteit van Californië, Berkeley) en zijn collega's er achter gekomen dat zich in het vroege heelal een explosieve groei moet hebben … [Lees meer...]

Het heelal is (eindelijk) waarheidsgetrouw nagebootst

Wetenschappers uit Duitsland en de Verenigde Staten hebben een nieuw computermodel ontwikkelt om de evolutie van sterrenstelsels na te bootsen. Voor de eerste keer slaagt een computermodel erin om een accurate weergave te geven van het ontstaan en de ontwikkeling van sterrenstelsels, waarbij het … [Lees meer...]

De nieuwste en grootste 3D-kaart van het heelal is online gezet

Sterrenkundigen hebben deze week de nieuwste en allergrootste driedimensionale kaart van zware sterrenstelsels en verre zwarte gaten in het heelal online gezet, zodat iedereen er gebruik van kan maken. Het gaat om Data Release 9 (DR9) van de Sloan Digital Sky Survey III (SDSS-III). De SDSS-III … [Lees meer...]