30 april 2024

Hoe kunnen die superzware zwarte gaten in sterrenstelsels toch zo zwaar worden?

In de kern van ons eigen Melkwegstelsel huist een zwart gat van ruim vier miljoen zonmassa's op de kosmische keukenweegschaal. Staat veilig weg op ongeveer 27.000 lichtjaar, dus niets om je zorgen over te maken. Die vier miljoen zonmassa klinkt veel, maar vergeleken met enkele andere exemplaren is … [Lees meer...]

Ultraheldere röntgenbron in Andromedastelsel blijkt stellair zwart gat te zijn

Onderzoek van twee groepen sterrenkundigen aan een zeer heldere röntgenbron in het Andromedasterrenstelsel heeft uitgewezen dat de oorzaak van deze bron een stellair zwart gat is, met een massa van ongeveer 13 zonmassa's. Het gaat om een zogenaamde Ultraluminous X-ray source (ULX), die … [Lees meer...]

Chandra ziet snelste wind rondom stellair zwart gat ooit waargenomen

Een windsnelheid van meer dan 30 miljoen km per uur - ding dong, da's ongeveer 3% van de lichtsnelheid - welke windkracht zal dat volgens het KNMI zijn? Deze giga-snelheid is waargenomen met NASA's Chandra röntgensatelliet rondom het stellaire zwarte gat genaamd IGR J17091-3624, kortweg IGR J17091. … [Lees meer...]

Sterrenhoop in ver verwijderd sterrenstelsel indicatie tussenmaatje zwarte gaten

Er zijn vier klassen van zwarte gaten, waarvan we er twee daadwerkelijk hebben waargenomen en twee slechts in theorie bestaan: de eerste twee zijn de stellaire zwarte gaten (3 tot 80 zonmassa zwaar) en superzware zwarte gaten in de kernen van sterrenstelsels (een miljoen tot een paar miljard … [Lees meer...]

Superzware zwarte gat Melkweg verslindt wellicht planetoïden en kometen

Op grond van kortstondige uitbarstingen in röntgenlicht van het superzware zwarte gat in de kern van ons Melkwegstelsel - genaamd Sagittarius A* (kortweg Sgr A) - denken sterrenkundigen dat het zwarte gat omgeven is door een grote wolk met kometen en planetoïden en dat af en toe zo'n object wordt … [Lees meer...]

Nieuwste röntgensatelliet NuSTAR gereed om gelanceerd te worden

De meest geavanceerde röntgensatelliet staat klaar om binnenkort gelanceerd te worden en dan vanuit de ruimte extreme bronnen van röntgenstraling waar te nemen, zoals afkomstig van Sgr A*, het superzware zwarte gat in de kern van het Melkwegstelsel: de Nuclear Spectroscopic Telescope Array (NuSTAR). … [Lees meer...]

Zijn zwarte gaten juist goed voor de vorming van sterren?

De meeste sterrenstelsels herbergen een monsterlijk zwart gat in hun centrum. Van tijd tot tijd worden deze "ingeschakeld", waarbij ze ineens grote hoeveelheden materiaal te verstouwen krijgen. Een deel van dit materiaal wordt weggeschoten in de vorm van hoogenergetische straalstromen, die miljoenen … [Lees meer...]

Zwarte gaten breken stervorming in zwaarste sterrenstelsels af

Met behulp van de APEX-telescoop hebben astronomen een sterk verband gevonden tussen de krachtigste uitbarstingen van stervorming in het vroege heelal en de zwaarste sterrenstelsels van nu. De hevige stervorming in de sterrenstelsels werd abrupt afgebroken, waardoor ze eindigden als de huidige zware … [Lees meer...]

De Event Horizon Telescope probeert de ‘schaduw’ van een zwart gat te zien

Komende woensdag - 18 januari 2012 - zullen sterrenkundigen van over de hele wereld in Tuscon (VS) discussiëren over de "Event Horizon Telescope", de telescoop die ons hopelijk voor het eerst een blik zal geven op een zwart gat. Eh... een blik op een object dat volgens dezelfde sterrenkundigen alle … [Lees meer...]

Hubble zoomt in op de dubbele kern van het Andromedastelsel

Dát de kern van het naburige Andromedasterrenstelsel (M31) - op 2,5 miljoen lichtjaar afstand van onze eigen Melkweg gelegen - dubbel is dat weten de sterrenkundigen al een poosje. Maar nooit eerder werd die dubbele kern zo goed in beeld gebracht als door de Hubble ruimtetelescoop is gedaan. De foto … [Lees meer...]