4 mei 2024

Alle zwarte gaten gedragen zich opvallend hetzelfde

Zwarte gaten komen in allerlei soorten en maten. Sommige zwarte gaten wegen slechts een aantal zonnemassa's - deze worden gevormd uit ontploffende sterren. Andere zwarte gaten kunnen miljarden malen zwaarder zijn - deze worden normaal gesproken aangetroffen in de centra van sterrenstelsels. Nu heeft … [Lees meer...]

Ultraheldere röntgenbron in Andromedastelsel is inderdaad een zwart gat

De bron van röntgenstraling genaamd XMMU J004243.6+412519 in het naburige Andromedastelsel (M31) blijkt inderdaad een zwart gat te zijn, dat onderdeel uitmaakt van een dubbelstersysteem. Het gaat om een 'ultra-luminous X-ray source' (ULX), welke voor het eerst werd opgemerkt met de Europese … [Lees meer...]

Nieuw onderzoek aan ’turbulent’ zwart gat en oorsprong elementen in het heelal

Astronomen van ruimteonderzoeksinstituut SRON hebben vier weken waarneemtijd gekregen op de Europese röntgentelescoop XMM-Newton (ESA) om een zwart gat en de oorsprong van chemische elementen in het heelal te bestuderen. Dat de sterrenkundigen zoveel waarneemtijd krijgen op dit werkpaard van de … [Lees meer...]

Hubble en Chandra brengen kosmische ‘bullseye’ in beeld

Waarnemingen aan het 'ringsterrenstelsel' NGC 922 met de Hubble ruimtetelescoop en de Chandra röntgen-ruimtetelescoop hebben aan het licht gebracht dat dit stelsel aan z'n specifieke vorm is gekomen doordat zo'n 330 miljoen jaar geleden een kleiner sterrenstelsel dwars door de kern van NGC 922 moet … [Lees meer...]

Sterrenkundigen ontdekken verst verwijderde straalstroom in röntgenlicht

Na de eerdere records vandaag over het zwarte gat met de grootste uitstoot aan massa en het zwarte gat met de zwaarste massa maken we het derde record mee dat verband houdt met een zwart gat - drie records over zwarte gaten op één dag, is dat ook geen record? Sterrenkundigen zijn er namelijk met een … [Lees meer...]

Klein lensvormig sterrenstelsel bevat zwaarste zwart gat ooit waargenomen

Na het nieuws van de quasar, waarin een zwart gat een record hoeveelheid materie uitstoot, opnieuw een bericht over een record-zwart gat. Gebruikmakend van de Hobby-Eberly Telescope van het McDonald Observatorium in Texas hebben sterrenkundigen in het centrum van het lensvormige sterrenstelsel NGC … [Lees meer...]

Superzwaar zwart gat in quasar stoot recordhoeveelheid materie uit

Astronomen hebben met behulp van ESO's Very Large Telescope (VLT) een quasar ontdekt die materie uitstoot met een kracht die zeker vijf keer groter is dan wat ooit is waargenomen. Quasars zijn de extreem heldere kernen van sterrenstelsels, die door superzware zwarte gaten worden aangedreven. Veel … [Lees meer...]

Zwaartekrachtsgolven staan op het punt om ontdekt te worden

In 1916 kwam Albert Einstein in z'n Algemene Relativiteitstheorie met de stelling dat je fluctuaties in de kromming van de ruimtetijd kunt hebben, de zogenaamde zwaartekrachts- of gravitatiegolven. Net als een golf in het water zouden die zwaartekrachtsgolven zich van de bron af naar buiten bewegen. … [Lees meer...]

Chandra ziet ‘ons’ zwart gat opvlammen

In vergelijking met andere zwarte gaten is Sagittarius A* een muurbloempje. Het supermassieve zwarte gat van onze Melkweg straalt verrassend weinig energie uit voor z'n grootte, ongeveer even veel als de zon, terwijl het 4 miljoen keer zwaarder is. Toch komt het zwarte gat gemiddeld één keer per dag … [Lees meer...]

Zwarte gaten kunnen bellen blazen

Een sterrenstelsel en zijn centrale zwarte gat hebben een intieme relatie. Hun levens zijn op een manier met elkaar verbonden dat doet denken aan biologische symbionten. De precieze details van deze relatie vormen al jaren een puzzel voor astronomen. Sommige zwarte gaten zijn actief bezig om materie … [Lees meer...]