Sterrenkundigen hebben met de MeerKAT radiotelesoop in Zuid-Afrika een nieuw reusachtig groot radiostelsel ontdekt dat naar twee kanten jets van heet plasma uitzend en die bij elkaar wel 32 keer zo groot zijn als het Melkwegstelsel. Van begin tot eind van de jets (of straalstromen) is wel 3,3 … [Lees meer...]
Nieuw radiostelsel door MeerKAT ontdekt met plasmajets 32 keer zo groot als het Melkwegstelsel
De krachtige jet van sterrenstelsel M87 veroorzaakte zeldzame gammaflits
Astronomen hebben met de Event Horizon Telescope een spectaculaire flits op meerdere golflengten gedetecteerd vanuit de krachtige relativistische jet (straalstroom) die uit het centrum van sterrenstelsel Messier 87 komt. M87 is het helderste object in de Virgocluster van sterrenstelsels. Dit soort … [Lees meer...]
Chandra ziet de jet van Centaurus A op een onbekend object stuiten
Centaurus A (kortweg cen A) is een lensvormig sterrenstelsel dat 12 miljoen lichtjaar van ons vandaan staat en dat we vooral kennen van zijn gebogen donkere band vol met kosmisch stof. Cen A is een sterke bron van radiostraling en vanuit de kern schieten er ook naar tegenovergestelde kanten jets of … [Lees meer...]
Chandra neemt superluminale snelheden waar in de jet van Centaurus A
Centaurus A (NGC 5128) is een lensvormig sterrenstelsel in het sterrenbeeld Centaurus op 12 miljoen lichtjaar afstand, da's voor sterrenkundigen bij wijze van om de hoek. Centaurus A is een sterke bron van radiogolven en in het centrum ervan bevindt zich een superzwaar zwart gat. Vanuit dat centrum … [Lees meer...]
Hubble ziet dat de jet van een zwart gat stellaire explosies kan veroorzaken
Sterrenkundigen hebben met behulp van de Hubble ruimtetelescoop ontdekt dat de energierijke jet of straalstroom van een superzwaar zwart gat in staat is om stellaire uitbarstingen te veroorzaken. Sterren gelegen in de buurt van de de jet kunnen als nova exploderen. Het gaat om het zwarte gat in de … [Lees meer...]
Nederlandse sterrenkundigen zien gigantische straalstromen opgewekt door zwart gat
Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van de Nederlander Martijn Oei heeft het grootste paar straalstromen bij een zwart gat ooit ontdekt. De 'jumbojets' zijn samen 140 Melkwegen lang. De onderzoekers deden hun bevindingen met het LOFAR-telescoopnetwerk. Hun publicatie siert … [Lees meer...]
Binair systeem van sterren ontdekt met twee parallelle straalstromen
We kennen al heel wat systemen waar vanuit de kern twee straalstromen of jets vol met zeer energierijke materie in tegenovergestelde richtingen de ruimte in worden gespuwd - systemen als zwarte gaten, neutronensterren of zeer jonge sterren. Maar nu is er een systeem ontdekt dat iets bijzonders … [Lees meer...]
Chandra laat zien dat jets van superzware zwarte gaten van richting kunnen veranderen
Zwarte gaten kunnen vanaf hun magnetische polen in twee tegengestelde richtingen jets of straalstromen van zeer energierijke deeltjes de ruimte in spuwen. Recent onderzoek met NASA's Chandra röntgen-ruimtetelescoop en met de National Radio Astronomical Observatory's (NRAO) Very Long Baseline Array … [Lees meer...]
Webb heeft een equatoriale straalstroom ontdekt in de stratosfeer van Jupiter
Van Jupiter kennen we al heel lang de Grote Rode Vlek en de evenwijdig lopende wolkenbanden. Maar nu is er een nieuw verschijnsel ontdekt in de woeilige atmosfeer van de reuzenplaneet en wel door de Webb ruimtetelescoop. Met Webb's NIRCam (Near-Infrared Camera) werden in juli 2022 foto's van Jupiter … [Lees meer...]
Webb brengt de supersonische uitstoot van een jonge ster haarscherp in beeld
Zie hier Herbig-Haro 211 (HH 211), een jonge ster die naar twee tegenovergestelde kanten toe met supersonische snelheden gas uitblaast in de vorm van een 'bipolar jet'. De ster staat op 1000 lichtjaar afstand in het noordelijke sterrenbeeld Perseus, een afstand die 'm ideaal maakt voor Webb om in … [Lees meer...]