5 mei 2024

Je verwacht ’t niet: superzware zwarte gaten in eenzame sterrenstelsels

Door gebruik te maken van de ESA/NASA Hubble Space Telescope (HST) in de ruimte en de Gemini Telescope in Hawaï op aarde hebben sterrenkundigen een kolossaal zwart gat ontdekt - 17 miljard zonsmassa's op de kosmische weegschaal maar liefst - op een plek waar ze 'm niet hadden verwacht, namelijk in … [Lees meer...]

Dubbele nevel blijkt optische illusie

Hoeveel nevels zie je op deze foto? Het antwoord lijkt simpel: je ziet twee nevels, eentje links en eentje rechts, die met elkaar in botsing lijken te komen. Astronomen hebben sinds bovenstaande Hubble-opname uit 2007 de boel in de gaten gehouden, in de hoop wat kosmisch vuurwerk te zien. Dat … [Lees meer...]

Oude supernova vertoont late opleving

Een supernova van type Ia die drie jaar geleden werd ontdekt, lijkt drie jaar na de eigenlijke explosie weer wat op te leven. Waarnemingen met de Hubble-ruimtetelescoop wijzen erop dat de vermoedelijke oorzaak ligt bij grote hoeveelheden van een zware vorm van het element kobalt, dat bij de explosie … [Lees meer...]

Stervorming in de onzichtbare buitendelen van spiraalstelsels

Gebieden met stervorming kunnen grofweg in drie categorieën verdeeld worden, met de gasdichtheid als bepalende factor. In gebieden met een redelijk hoge dichtheid, waarin het gas vooral in moleculaire vorm i.p.v. atomaire vorm kan worden aangetroffen, bestaat er een directe correlatie tussen de … [Lees meer...]

Zwarte gaten hebben klonterige schijven

De zwaarste zwarte gaten in het universum worden vaak omgeven door een donutvormige ring van materiaal. Het materiaal in die donut zal uiteindelijk in het zwarte gat terecht komen. Nu zijn sommige donuts te dik om doorheen te kijken, maar astronomen hebben nu toch een manier gevonden. Ze hebben … [Lees meer...]

VLT bekijkt een vreemde kosmische botsing

Nieuwe opnamen, gemaakt met de Very Large Telescope van de ESO-sterrenwacht op Paranal, geven een gedetailleerd beeld van de spectaculaire nasleep van een 360 miljoen jaar oude kosmische botsing. Tussen het 'puin' bevindt zich een zeldzaam, mysterieus jong dwergstelsel. Dit sterrenstelsel biedt … [Lees meer...]

Hubble brengt de toekomst van de Melkweg in beeld

In tegenstelling tot spiraalstelsels, met hun platte vorm en wervelende armen, zijn elliptische stelsels structuurloze blobs zonder veel structuur. Maar natuurlijk zijn er uitzonderingen, zoals NGC 3610 - een elliptisch sterrenstelsel met een duidelijke schijf-achtige structuur in het centrum. … [Lees meer...]

Dwergspiraalstelsels: een introductie

Ik kwam bovenstaande foto tegen op het internet en heb besloten om daar een blogje aan te wijden. Je ziet op de foto namelijk twee bijzondere sterrenstelsels! Op het eerste gezicht lijken het simpelweg twee spiraalstelsels te zijn, maar dat is niet helemaal waar: het zijn twee dwerg-spiraalstelsels. … [Lees meer...]

ALMA-telescoop meet massa van superzwaar zwart gat

Japanse astronomen hebben ontdekt dat het zwarte gat in het centrum van het balkspiraalstelsel NGC 1097 maar liefst 300 miljoen keer zoveel massa heeft als onze zon. Dat blijkt uit waarnemingen met de ALMA-(sub)millimetertelescoop in het noorden van Chili. NGC 1097 is een soortgenoot van de Melkweg … [Lees meer...]

Chandra ziet restanten van serie uitbarstingen superzwaar zwart gat in NGC 5813

Met de Chandra röntgen-ruimtetelescoop heeft men langdurig gekeken naar een groepje sterrenstelsels genaamd NGC 5813 - langdurig is 7 dagen, 12 uren en 33 minuten totale belichtingstijd! - en dat heeft geleid tot bovenstaande foto, waarin we in paars het gloeiendhete gas zien, 260.000 lichtjaar in … [Lees meer...]