26 april 2024

Meest lichtsterke sterrenstelsel blijkt aan galactisch kannibalisme te doen  

Sterrenkundigen hebben ontdekt dat het meest lichtsterke sterrenstelsel in het heelal (voor zover bekend) – het stelsel genaamd W2246-0526, op 12,4 miljard lichtjaar afstand – bezig is om drie kleinere naburige sterrenstelsels te ontdoen van minstens de helft van hun massa. Met de Atacama Large … [Lees meer...]

ALMA en MUSE detecteren een galactische fontein

Aan de hand van waarnemingen met ALMA en gegevens van de MUSE-spectrograaf van ESO’s Very Large Telescope is een kolossale fontein van moleculair gas ontdekt, die wordt aangedreven door een zwart gat in het helderste sterrenstelsel van de cluster Abell 2597. De volledige galactische cyclus van … [Lees meer...]

Quasars blijken twee soorten vuurwerk af te steken

Quasars steken niet één maar twee soorten vuurwerk af. Niet alleen de kern van het sterrenstelsel van de quasar straalt fel. Ook een geboorte-explosie van sterren buiten de kern zorgt geregeld voor kosmisch vuurwerk. Dat blijkt uit internationaal onderzoek onder leiding van de Groningse hoogleraar … [Lees meer...]

Hoge sterproductie in monsterstelsel COSMOS-AzTEC-1 door ALMA onderzocht

Hij ligt op 12,4 miljard lichtjaar afstand van ons en hij kent een productie van nieuwe sterren die duizend maal hoger ligt als die van ons eigen Melkwegstelsel: het 'monsterstelsel' COSMOS-AzTEC-1. Hij was al in 2007 ontdekt met de James Clerk Maxwell Telescoop op Hawaï, maar nu is 'ie met de … [Lees meer...]

Stellair overblijfsel toont oorsprong van radioactieve moleculen

  Astronomen die gebruik maken van ALMA en NOEMA hebben voor het eerst met zekerheid een radioactief molecuul in de interstellaire ruimte gedetecteerd. Het radioactieve deel van het molecuul is een isotoop van aluminium. De waarnemingen laten zien dat de isotoop na de botsing tussen twee … [Lees meer...]

Planeetvorming begint al voordat ster volgroeid is

Een team van Europese sterrenkundigen onder Leidse leiding heeft ontdekt dat stofdeeltjes rond een ster al samenklonteren nog voordat de ster is volgroeid. Samenklonterende stofdeeltjes zijn de eerste stap in de vorming van planeten. De onderzoekers publiceren hun bevindingen in het vaktijdschrift … [Lees meer...]

ALMA ontdekt drietal jeugdige planeten rond pasgeboren ster

Twee teams van astronomen die met ALMA werken, hebben onafhankelijk van elkaar, overtuigend bewijs gevonden dat er om de jonge ster HD 163296 drie planeten-in-wording cirkelen. Met behulp van een nieuwe planeetopsporingstechniek hebben de astronomen drie verstoringen in de gasrijke schijf rond de … [Lees meer...]

ALMA en VLT ontdekken een overschot aan zware sterren in nabije en verre starburststelsels

Astronomen hebben met behulp van ALMA en de VLT ontdekt dat zowel starburststelsels in het vroege heelal als een stervormingsgebied in een nabij sterrenstelsel naar verhouding veel meer zware sterren bevatten dan kalmere sterrenstelsels. Deze ontdekkingen trekken de bestaande ideeën over hoe … [Lees meer...]

ALMA en VLT vinden bewijs voor stervorming slechts 250 miljoen jaar na de oerknal

Astronomen hebben, via waarnemingen met de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) en ESO’s Very Large Telescope (VLT), vastgesteld dat de stervorming in het verre sterrenstelsel MACS1149-JD1 onverwacht vroeg is begonnen: slechts 250 miljoen jaar na de oerknal. De ontdekking behelst ook … [Lees meer...]

Enorme conglomeraten van sterrenstelsels-in-wording in het vroege heelal ontdekt

De telescopen ALMA en APEX hebben diep de ruimte in gekeken – terug naar de tijd dat het heelal nog maar een tiende van zijn huidige leeftijd had. Daarbij zagen ze het begin van reusachtige kosmische opeenhopingen: aanstaande botsingen tussen jonge ‘starburststelsels’. Astronomen dachten dat deze … [Lees meer...]