20 mei 2024

Mysterie van galactische röntgenstraling opgelost

Door de röntgensatelliet Chandra twaalf dagen achtereen te laten kijken naar een stukje hemel ter grootte van 3% van de Volle Maan heeft men een mysterie opgelost rondom een diffuse gloed van röntgenstraling rondom de kern van de Melkweg. Al twee decennia geleden heeft men waargenomen dat zich 2° … [Lees meer...]

Aanwijzingen voor rol donkere materie in het vroege heelal

Er zijn sterke aanwijzingen gevonden dat koude donkere materie een belangrijke rol heeft gespeeld in het vroege heelal, zo'n 2 á 3 miljard jaar na de oerknal, bij de vorming van grote sterrenstelsels. Drie keer raden waar dat mee gedaan is. Yep, goed geraden: de Hubble ruimtetelescoop weer! :-) Met … [Lees meer...]

Voorlopers van elliptische stelsels gevonden

Een team sterrenkundigen die door het leven gaat als de LESS samenwerking ((LESS staat voor de LABOCA Extended Chandra Deep Field South Submillimetre Survey. Onthouden ja!)) heeft honderden sterrenstelsels op zeer verre afstanden ontdekt, die vermoedelijk de voorlopers zijn van de hedendaagse … [Lees meer...]

Himiko, het grootste object in het heelal

Mag ik jullie allemaal even voorstellen aan Himiko, het allergrootste, allerzwaarste en alleroudste object in het gehele heelal. Nee, ik maak geen geintje, jullie kennen mij toch! ;-) Het gaat om het object op de foto, in beeld gebracht door één van de twee 10 meter telescopen van The W.M. Keck … [Lees meer...]

De Draaikolknevel vanuit De Biesbosch

Jan Brandt heeft gisteravond weer nuttig besteedt. In plaats van achter de vaderlandsche kijkbuisch te hangen toog hij met z'n vast en zeker Franse voiture naar de Dordte Biesbosch en daar legde hij bijgaande foto vast van M51, beter bekend als de Draaikolknevel in het sterrenbeeld Jachthonden. De … [Lees meer...]

De link tussen gamma- en radiobronnen

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met de grootste radiotelescoop ter wereld, de Very Long Baseline Array (VLBA) aangetoond dat er een verband is tussen de zeer energierijke gammastralen die worden geproduceerd door actieve sterrenstelsels en hun jets van krachtige radiostraling. Met … [Lees meer...]

Moet Newton’s gravitatiewet worden herzien?

Door de aanwezigheid van sterren met hoge snelheden én van donkere materie in de dwergstelsels, die het Melkwegstelsel omringen, moet wellicht de gravitatiewet van Isaac Newton worden herzien. Aldus een team van Duitse, Oostenrijkse en Australische sterrenkundigen onder leiding van professor Pavel … [Lees meer...]

Hubble is bijna jarig

Komende vrijdag is de Hubble ruimtetelescoop 19 jaar. Op 24 april 1990 werd 'ie in een baan om de aarde gebracht en sindsdien hebben we er van kunnen smullen, zeker na de correctie van de hoofdspiegel in december 1993. Ter gelegenheid van de verjaardag van Hubble heeft de NASA vandaag een foto … [Lees meer...]

Een botsing van vier clusters van sterrenstelsels

De afbeelding toont een door NASA's röntgensatelliet Chandra gemaakte foto van MACSJ0717.5+3745 (kortweg MACSJ0717 genoemd). MACSJ0717 ligt op een respectabele afstand van 5,4 miljard lichtjaar. Botsingen van clusters van sterrenstelsels zijn al vaker in detail gefotografeerd en onderzocht, zoals … [Lees meer...]

Hubble ziet jet opvlammen in M87

In het centrum van de Virgocluster van sterrenstelsels staat op 54 miljoen lichtjaar afstand het reusachtige elliptische sterrenstelsel M87, nummer 87 in de lijst van Charles Messier. Al jaren wordt de straalstroom bestudeerd die vanuit de kern van M87 naar buiten wordt gespuwd en die zo'n 5.000 … [Lees meer...]