26 april 2024

Groene erwt sterrenstelsels speelden wellicht een rol in de reïonisatie van het vroege heelal

Naast Hanny's Voorwerp heeft de Galaxy Zoo nog een andere interessante en bij het publiek bekende ontdekking opgeleverd: de groene erwt sterrenstelsels, green peas galaxies op z'n Engels, kleine sterrenstelsels die een sterke emissielijn van zuurstof hebben, OIII bij een golflengte van 500,7 nm (zie … [Lees meer...]

Planck: eerste sterren heelal ontstonden 100 miljoen jaar later dan gedacht

Vandaag zijn de definitieve artikelen en gegevens van het onderzoek gepubliceerd dat de Europese Planck sonde tussen 2009 en 2013 gedaan heeft aan de polarisatie van de kosmische microgolf-achtergrondstraling, het restant van de hete straling uit de tijd van de oerknal, waarmee 13,8 miljard jaar … [Lees meer...]

Dwergstelsels hadden flink aandeel in reïonisatie van heelal

Vlak na de oerknal was het heelal geïoniseerd: atomen bestonden niet, maar er was een zee van losse atoomkernen en elektronen. Uiteindelijk is dit gas afgekoeld, waarna de protonen en elektronen aan elkaar zijn gekoppeld. Vanaf dat moment veranderde het grootste deel van de (normale) materie in het … [Lees meer...]

Moment dat vroege heelal na z’n donkere eeuwen oplichtte gemeten

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om in het zichtbare gedeelte van het spectrum van een ver verwijderde gammaflitser een absorptielijn van neutraal waterstofgas te meten, een meting die hun in staat stelt een schatting te maken van de hoeveelheid van dat gas in de omgeving van de gammaflitser. Het … [Lees meer...]

Veni-beurs voor astronoom Vibor Jelic

Astronoom Vibor Jelic (Kapteyn Instituut, RuG/ ASTRON) kan de komende drie jaar zijn wetenschappelijke ideeën uitwerken dankzij een Veni-beurs van 250.000 euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Met deze subsidie zal Jelic de ingewikkelde radiogolven in onze … [Lees meer...]

Vroege heelal reïoniseerde door explosieve groei zware sterrenstelsels

Gebruikmakend van gegevens die verzameld zijn met de 10 meter South Pole Telescope (SPT) zijn Oliver Zahn (Berkeley Center for Cosmological Physics (BCCP) van de Universiteit van Californië, Berkeley) en zijn collega's er achter gekomen dat zich in het vroege heelal een explosieve groei moet hebben … [Lees meer...]

UV-straling sterren jonge Melkweg fataal voor nabije dwergstelsels

Computerberekeningen van twee sterrenkundigen - Pierre Ocvirk en Dominique Aubert, leden van het Light in the Dark Ages of the Universe (LIDAU) collectief, mmmmm... klinkt 'spooky' - aan de vroegste stadia van het Melkwegstelsel laten zien dat nabije dwergsterrenstelsels de dupe waren van de … [Lees meer...]

DARE gaat de donkere eeuwen van het heelal bestuderen

Zo'n 380.000 jaar na de oerknal, toen het heelal genoeg was afgekoeld tot een temperatuur van 3000 K, koppelden de protonen en electronen voor het eerst tot neutraal waterstof. Vanaf dat moment werden fotonen niet meer gehinderd en konden ze vrij bewegen. Dá­e fotonen vinden we terug in de talloze … [Lees meer...]

Video: de reïonisatiefase in het vroege heelal

Gisteren blogde ik over de reïonisatiefase, welke in de periode tussen 150 en 800 miljoen jaar na de oerknal zorgde voor de ontkoppeling van de protonen en electronen in het neutrale waterstof. Verantwoordelijk daarvoor waren de sterren en sterrenstelsels, die met hun sterke ultraviolette straling … [Lees meer...]

Hoe zit dat nou met ionisatie, on-ionisatie en reïonisatie?

Gisteren werd bekend dat men gebruikmakend van zowel de Hubble ruimtetelescoop als de Very Large Telescope in Chili het verst verwijderde sterrenstelsel ooit heeft ontdekt, eentje met een ingewikkelde naam - UDFy-38135539 voor de liefhebbers - en dat deze maar liefst 13,1 miljard lichtjaar van ons … [Lees meer...]