23 april 2025

Hoe we meer te weten kunnen komen over het tijdperk van de reïonisatie

In de ontwikkeling van het heelal onderscheiden sterrenkundigen enkele tijdperken of periodes en eentje daarvan is het tijdperk van de reïonisatie, welke pakweg 400 miljoen jaar na de oerknal begon - een tijdperk ná de 'donkere eeuwen' van het heelal, welke op hun beurt weer ontstonden 380.000 jaar … [Lees meer...]

Zwaartekrachtslenzen helpen Hubble de vroegste sterrenstelsels in beeld te brengen

Een internationaal team van sterrenkundigen heeft met behulp van de Hubble ruimtetelescoop een groep van 250 zeer zwakke en ver verwijderde sterrenstelsels te fotograferen, kleine sterrenstelsels die al 600 tot 900 miljoen jaar na de oerknal voorkwamen. Normaal gesproken zouden deze sterrenstelsels … [Lees meer...]

CIBER-analyse van Hubble’s infraroodfoto’s toont vroegste sterrenstelsels in het heelal

Sterrenkundigen hebben met behulp van een nieuwe statistische methode infraroodfoto's gemaakt met de Hubble ruimtetelescoop geanalyseerd en daarmee hebben ze een zeer gedetailleerde beschrijving kunnen geven van de vroegste sterrenstelsels in het heelal, stelsels die ten tijde van het 'tijdperk van … [Lees meer...]

ALMA voor het eerst getuige van de vorming van sterrenstelsels in het vroege heelal

Met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) zijn de verste wolken van sterren-vormend gas gedetecteerd die ooit in normale sterrenstelsels in het vroege heelal zijn aangetroffen. Dankzij de nieuwe waarnemingen beginnen astronomen te zien hoe de eerste sterrenstelsels zijn … [Lees meer...]

Groene erwt sterrenstelsels speelden wellicht een rol in de reïonisatie van het vroege heelal

Naast Hanny's Voorwerp heeft de Galaxy Zoo nog een andere interessante en bij het publiek bekende ontdekking opgeleverd: de groene erwt sterrenstelsels, green peas galaxies op z'n Engels, kleine sterrenstelsels die een sterke emissielijn van zuurstof hebben, OIII bij een golflengte van 500,7 nm (zie … [Lees meer...]

Planck: eerste sterren heelal ontstonden 100 miljoen jaar later dan gedacht

Vandaag zijn de definitieve artikelen en gegevens van het onderzoek gepubliceerd dat de Europese Planck sonde tussen 2009 en 2013 gedaan heeft aan de polarisatie van de kosmische microgolf-achtergrondstraling, het restant van de hete straling uit de tijd van de oerknal, waarmee 13,8 miljard jaar … [Lees meer...]

Dwergstelsels hadden flink aandeel in reïonisatie van heelal

Vlak na de oerknal was het heelal geïoniseerd: atomen bestonden niet, maar er was een zee van losse atoomkernen en elektronen. Uiteindelijk is dit gas afgekoeld, waarna de protonen en elektronen aan elkaar zijn gekoppeld. Vanaf dat moment veranderde het grootste deel van de (normale) materie in het … [Lees meer...]

Moment dat vroege heelal na z’n donkere eeuwen oplichtte gemeten

Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om in het zichtbare gedeelte van het spectrum van een ver verwijderde gammaflitser een absorptielijn van neutraal waterstofgas te meten, een meting die hun in staat stelt een schatting te maken van de hoeveelheid van dat gas in de omgeving van de gammaflitser. Het … [Lees meer...]

Veni-beurs voor astronoom Vibor Jelic

Astronoom Vibor Jelic (Kapteyn Instituut, RuG/ ASTRON) kan de komende drie jaar zijn wetenschappelijke ideeën uitwerken dankzij een Veni-beurs van 250.000 euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Met deze subsidie zal Jelic de ingewikkelde radiogolven in onze … [Lees meer...]

Vroege heelal reïoniseerde door explosieve groei zware sterrenstelsels

Gebruikmakend van gegevens die verzameld zijn met de 10 meter South Pole Telescope (SPT) zijn Oliver Zahn (Berkeley Center for Cosmological Physics (BCCP) van de Universiteit van Californië, Berkeley) en zijn collega's er achter gekomen dat zich in het vroege heelal een explosieve groei moet hebben … [Lees meer...]