2 mei 2024

Energierijke straalstromen banen zich een weg door sterrenstelsel 4C+29.30

De foto hierboven toont het sterrenstelsel 4C+29.30, 850 miljoen lichtjaar van de aarde verwijderd, gelegen in het sterrenbeeld Kreeft (Cancer). Het is een compositiefoto, die uit drie verschillende delen bestaat: optisch licht (goudgeel, gemaakt met Hubble), röntgenstraling (blauw, gemaakt met … [Lees meer...]

Hubble én amateur-sterrenkundigen onthullen het geheim van spiraalstelsel M106

Het prachtige spiraalstelsel hierboven is M106, nummer 106 in de door Charles Messier in de 18e eeuw opgestelde lijst van objecten die op kometen lijken. Hij ligt iets meer dan 20 miljoen lichtjaar van ons vandaan - voor sterrenkundigen is dat praktisch in de achtertuin - en hij is gefotografeerd … [Lees meer...]

Opgelet, we duiken even een zwart gat in

Gisteren had ik die 'foto' van het kolossale zwarte gat Sgr A* in het centrum van de Melkweg, zoals dat er volgens sterrenkundigen op basis van berekeningen en waarnemingen van nabij uit zou zien. Met de in wording zijnde Event Horizon Telescope - een samenwerkingsverband van allerlei grote … [Lees meer...]

Meer ultrazware zwarte gaten dan gedacht

Er zijn misschien wel meer zwarte gaten van de allerzwaarste categorie dan tot nu toe werd gedacht. Astronomen verbonden aan NASA, die op zoek gingen naar deze monsters met een gewicht van tussen de 10 en 40 miljard zonsmassa's, vonden er tot hun verrassing 10 in de 18 clusters van sterrenstelsels … [Lees meer...]

De reusachtige straalstromen van Hercules A in beeld gebracht door Hubble en VLA

Hercules A - alias 3C 348 - is een reusachtig elliptisch sterrenstelsel, twee miljard lichtjaar van ons verwijderd in het sterrenbeeld Hercules. Het sterrenstelsel bevat duizend keer zo veel massa als ons eigen Melkwegstelsel en het centrale zwarte gat in Hercules A is met een massa van 2,5 miljard … [Lees meer...]

Sterrenkundigen ontdekken verst verwijderde straalstroom in röntgenlicht

Na de eerdere records vandaag over het zwarte gat met de grootste uitstoot aan massa en het zwarte gat met de zwaarste massa maken we het derde record mee dat verband houdt met een zwart gat - drie records over zwarte gaten op één dag, is dat ook geen record? Sterrenkundigen zijn er namelijk met een … [Lees meer...]

Klein lensvormig sterrenstelsel bevat zwaarste zwart gat ooit waargenomen

Na het nieuws van de quasar, waarin een zwart gat een record hoeveelheid materie uitstoot, opnieuw een bericht over een record-zwart gat. Gebruikmakend van de Hobby-Eberly Telescope van het McDonald Observatorium in Texas hebben sterrenkundigen in het centrum van het lensvormige sterrenstelsel NGC … [Lees meer...]

Superzwaar zwart gat in quasar stoot recordhoeveelheid materie uit

Astronomen hebben met behulp van ESO's Very Large Telescope (VLT) een quasar ontdekt die materie uitstoot met een kracht die zeker vijf keer groter is dan wat ooit is waargenomen. Quasars zijn de extreem heldere kernen van sterrenstelsels, die door superzware zwarte gaten worden aangedreven. Veel … [Lees meer...]

Hubble ontdekt enorm elliptisch sterrenstelsel met bijzonder grote kern

Sterrenkundigen hebben met de Hubble ruimtetelescoop ontdekt dat het reusachtige elliptische sterrenstelsel A2261-BCG, welke deel uitmaakt van de Abell 2261 cluster van sterrenstelsels drie miljard lichtjaar verderop, een bijzonder grote kern heeft. A2261-BCG vormt het hart van die … [Lees meer...]

Chandra ziet een eh… klein superzwaar zwart gat in NGC 4178

Dat er een aantal klassen zwarte gaten zijn heb ik vaker uitgelegd: van de stellaire zwarte gaten van enkele zonmassa's, via de intermediaire zwarte gaten in bolhopen van enkele duizenden tot tienduizenden zonmassa's tot de superzware zwarte gaten in kernen van sterrenstelsels, van miljoenen tot … [Lees meer...]