10 mei 2024

Met hulp van zwaartekrachtlenzen kleinste brokken van donkere materie waargenomen met Hubble

Sterrenkundigen zijn erin geslaagd om met behulp van de Hubble ruimtetelescoop de kleinste ‘brokken’ of concentraties van donkere materie in het heelal waar te nemen. De waarnemingen ondersteunen de theorie van koude donkere materie, die stelt dat donkere materie bestaat uit langzaam bewegende … [Lees meer...]

Hubble ziet maar liefst een dozijn ‘Sunburst Arc’s’ dankzij zwaartekrachtlenzen

Het fenomeen van de zwaartekrachtlenzen kennen we al tientallen jaren: licht van ver verwijderde objecten, zoals sterrenstelsels, dat door de kromming van de ruimte door tussenliggende zware objecten, zoals clusters van sterrenstelsels, wordt afgebogen en versterkt in de vorm van lichtboogjes. Maar … [Lees meer...]

Voor ’t eerst is een röntgenbron versterkt door een zwaartekrachtlens waargenomen

Albert Einstein voorspelde het fenomeen der zwaartekrachtlenzen en in 1979 werd er voor het eerst eentje gezien bij de quasar Q0957+651: het effect dat een relatief zeer sterk zwaartekrachtveld, zoals dat van een cluster van sterrenstelsels, het licht van een daarachterliggend voorwerp afbuigt én … [Lees meer...]

Nieuwe methode suggereert dat heelal sneller uitdijt dan gedacht

Een internationaal team van astronomen heeft een nieuwe, hogere waarde gemeten voor de snelheid waarmee het heelal uitdijt. Ze gebruikten twee zware sterrenstelsels als ‘zwaartekrachtlenzen’ om het licht van verafgelegen objecten te analyseren. Het onderzoek is geleid door het Max Planck Institute … [Lees meer...]

Nee, die twee zwaartekrachtgolven kort na elkaar zijn niet het gevolg van een zwaartekrachtlens

Woensdag 28 augustus detecteerden de LIGO en Virgo detectoren in de VS resp. Italië binnen een tijdsbestek van slechts 21 minuten twee passerende zwaartekrachtgolven - binnen 21 minuten, alsof je op de volgende bus zat te wachten, zoals het LIGO team zelf het omschreef. New candidate #S190828l was … [Lees meer...]

Creatie AI surrogaat computermodel voor meer inzicht in distributie donkere materie

Een team van het Lawrence Berkeley National Laboratorium te Californië onder leiding van machine learning ingenieur Mustafa Mustafa, heeft een generatief AI (Artificial Intelligence) surrogaat computer model ontworpen op basis van neurale netwerken voor de kosmologie, dit model is CosmoGAN genoemd, … [Lees meer...]

Telescopennetwerk maakt superscherpe foto van een zwaartekrachtlens

Met behulp van een wereldwijd netwerk van radiotelescopen heeft een internationaal team van sterrenkundigen onder Nederlandse leiding een van de scherpste radiofoto’s ooit van een zwaartekrachtlens gemaakt. Deze opname bevestigt dat donkere materie ongelijk is verdeeld in een groep sterrenstelsels. … [Lees meer...]

Hubble ontdekt verst verwijderde ster ooit waargenomen, LS1 (Icarus)

Sterrenkundigen hebben gebruikmakend van de ESA/NASA Hubble ruimtetelescoop een ster ontdekt die het verste in het heelal staat ooit waargenomen. De ster, een blauwe superreus, was er al toen het heelal nog maar 4,4 miljard jaar oud was, 30% van z'n huidige leeftijd (13,8 miljard jaar). Z'n afstand … [Lees meer...]

Bepalen zwaartekrachtlenzen van supernovae wie gelijk heeft over de Hubbleconstante, Planck of Hubble?

Met de Hubbleconstante H0 geven de sterrenkundigen de snelheid aan waarmee het heelal uitdijt en via een simpele formule kunnen ze er ook de leeftijd van het heelal mee bepalen. Geen onbelangrijke constante - Edwin Hubble kwam er in 1929 in dit artikel mee op de proppen.  Hubble zelf probeerde de … [Lees meer...]

Lenseffect waargenomen in de door LIGO waargenomen zwaartekrachtsgolven

Net als lichtgolven kunnen ook zwaartekrachtsgolven afbuigen door de invloed van massa, als die massa de omringende ruimte kromt. Zwaartekrachtslenzen van zwaartekrachtsgolven dus. Dat was al in theorie bekend, maar nu blijkt het ook te zijn waargenomen in de zes verschillende zwaartekrachtsgolven … [Lees meer...]