Op 9 december vorig jaar werd de Imaging X-Ray Polarimetry Explorer (IXPE) gelanceerd, NASA’s nieuwste röntgenmissie. Na meer dan een maand testen en calibreren heeft de sonde nu z'n eerste daadwerkelijke wetenschappelijke opname gemaakt en wel van het bekende supernovarestant Cassiopeia A. … [Lees meer...]
Paar superzware zwarte gaten mogelijk oorzaak van vier enorme leegten in een cluster
17 december 2021 door 1 Reactie
Met behulp van de Chandra ruimtetelescoop van de NASA, waarmee in röntgenlicht kan worden gekeken, heeft men vier enorme leegten ontdekt in het hete gas in de cluster van sterrenstelsels genaamd RBS 797. Die cluster ligt 3,9 miljard lichtjaar van ons vandaan in de richting van het noordelijke … [Lees meer...]
Opnieuw is een mini-jet ontdekt bij Sgr A*, het superzware zwarte gat in de Melkweg
10 december 2021 door Reageer
Sterrenkundigen hebben opnieuw een mini-jet of -straalstroom ontdekt bij Sagittarius A* (kortweg Sgr A* ), het superzware zwarte gat in het centrum van het Melkwegstelsel. Van dat zwarte gat, dat meer dan vier miljoen keer zo zwaar is als de zon, wordt wel eens gezegd dat die slapend is, maar dat … [Lees meer...]
Chandra en XMM-Newton zien hoe een witte dwerg zijn begeleider roostert en verscheurt
25 november 2021 door Reageer
Sterrenkundigen hebben met behulp van NASA's Chandra en ESA's XMM-Newton röntgenruimtetelescopen een witte dwerg ontdekt die bezig is om zijn begeleider - een planeet of een kleine ster - te roosteren en aan stukken te scheuren. Met die telescopen onderzochten ze de röntgenactiviteit van drie witte … [Lees meer...]
Mogelijk heeft men met Chandra een planeet in een ander sterrenstelsel gezien, in de Draaikolknevel (M51)
26 oktober 2021 door Reageer
We kennen inmiddels al meer dan 4500 exoplaneten, ontdekt én bevestigd. Maar die zijn allemaal te vinden in ons eigen Melkwegstelsel. Maar nu is er wellicht ook eentje ontdekt buiten de Melkweg (ik had het er eerlijk gezegd in september vorig jaar ook al over, maar dit terzijde)! Sterrenkundigen … [Lees meer...]
Chandra en Swift brengen röntgen-lichtechto’s rondom zwart gat V404 Cygni in beeld
6 augustus 2021 door Reageer
Sterrenkundigen zijn er in geslaagd om met de Chandra ruimtetelescoop en het Neil Gehrels Swift Observatorium - beiden in de ruimte zwevend en turend in het röntgengebied van het elektromagnetische spectrum, ringen te detecteren rondom V404 Cygni, een dubbelstersysteem in het sterrenbeeld Zwaan, op … [Lees meer...]
Abell 1775: een complexe botsing van clusters van sterrenstelsels
17 juli 2021 door 1 Reactie
Een internationaal team van sterrenkundigen onder leiding van Andrea Botteon (Universiteit van Leiden) heeft met de Chandra röntgen-ruimtetelescoop van de NASA onderzoek gedaan naar Abell 1775, een tweetal clusters van sterrenstelsels die met elkaar aan het botsen zijn, gelegen op 960 miljoen … [Lees meer...]
De ‘kosmische hand’ stoot tegen een muur
27 juni 2021 door 1 Reactie
Ik blogde er twaalf jaar geleden al een keertje over, het supernovarestant dat uitgestoten is door de ster wiens kern de pulsar PSR B1509-58 is geworden, een restant dat de merkwaardige vorm van een hand heeft, een 'kosmische hand' 17.000 lichtjaar ver weg in het zuidelijke sterrenbeeld Passer … [Lees meer...]
Voor het eerst is röntgenstraling van Uranus gedetecteerd – je verwacht ’t niet
2 april 2021 door Reageer
Sterrenkundigen zijn er voor het eerst in geslaagd om röntgenstraling afkomstig van de planeet Uranus te ontdekken en wel met NASA's Chandras röntgenruimtetelescoop. En da's eigenlijk niet wat je van de zevende planeet vanaf de zon verwacht, want het is een grote ijskoude gasplaneet. Uranus heeft … [Lees meer...]
Ook röntgentelescopen wijzen op een neutronenster in het restant van SN1987A
26 februari 2021 door Reageer
Op 23 februari 1987 zagen sterrenkundigen een supernova in de Grote Magelhaense Wolk verschijnen, een begeleidend dwergstelsel van de Melkweg, 163.000 lichtjaar van ons vandaan. SN 1987A was een type II supernova, een zware ster (Sanduleak -69 202, een blauwe superreus) die z’n buitenlagen wegblies … [Lees meer...]
