18 mei 2024

Zwaartekrachtsgolven: één jaar geleden voor ’t eerst ontdekt, twee nieuwe ontdekkingen door LIGO in aantocht

Op 11 februari 2016 - zaterdag precies een jaar geleden - maakten de onderzoekers van de LIGO detectoren in de Verenigde Staten bekend dat ze voor het eerst zwaartekrachtsgolven hadden ontdekt, de door Albert Einstein meer dan honderd jaar geleden voorspelde rimpels in de ruimtetijd, die veroorzaakt … [Lees meer...]

Eindelijk definitief bewijs voor een middelzwaar zwart gat?

Astronomen hebben een glimp opgevangen van een zeldzaam kosmisch monster. Middelzware zware gaten zijn bijzonder verlegen en laten zich niet zomaar zien. Sterker nog, we hebben nog nooit honderd procent bewijs gevonden dat ze werkelijk bestaan. Nu heeft men sterke aanwijzingen gevonden voor de … [Lees meer...]

XJ1500+0154: een tien jaar durende vreetbui van een superzwaar zwart gat

Hij staat te boek als XJ1500+0154, een röntgenbron die voor het eerst werd opgemerkt op 23 juli 2005 door de Europese XMM-Newton röntgensatelliet. Sinds die tijd groeide de lichtkracht van de bron en die bereikte een hoogtepunt op 5 juni 2008, toen een collega-satelliet van XMM-Newton er naar keek, … [Lees meer...]

Zwarte gaten op een elektronische chip

Theoretische natuurkundigen hebben een manier gevonden om een zwart gat te simuleren op een elektronische chip. Dat maakt het mogelijk om de fundamentele aspecten van zwarte gaten te bestuderen in een laboratorium op aarde. Bovendien kan het achterliggende onderzoek bijdragen aan … [Lees meer...]

Supermassieve zwarte gaten kunnen planeetachtige objecten uitspugen

Om de paar duizend jaar komt een ongelukkige ster te dicht in de buurt van het supermassieve zware gat in het centrum van de Melkweg. Als gevolg van de heftige zwaartekracht van het kosmische afvoerputje zal de ster uiteen getrokken worden. Hierbij wordt een hele sliert aan sterrengas het heelal in … [Lees meer...]

Sterrenkundigen ontdekken explosieve combi van botsende clusters en actieve zwarte gaten

Sterrenkundigen hebben in het sterrenbeeld Waterslang (Hydra) op 2 miljard lichtjaar afstand een merkwaardige combinatie gevonden: twee botsende clusters van sterrenstelsels, genaamd Abell 3411 en 2412, en in één van die clusters drie superzware zwarte gaten in de kernen van afzonderlijke … [Lees meer...]

Dit stukje hemel – de diepste röntgenfoto in het heelal ooit gemaakt – telt maar liefst 2076 zwarte gaten

Zie hier de Chandra Deep Field-South (CDF-S), een piepklein stukje van 16 boogminuten doorsnede aan de hemel, gelegen in het zuidelijke sterrenbeeld Oven (Fornax). Tussen 1999 en 2016 heeft de Chandra ruimtetelescoop van de NASA, die kijkt in het röntgengebied van het elektromagnetische spectrum, er … [Lees meer...]

Gamma-achtergrondstraling bevat geen spoor van donkere materie

Onderzoekers van de Universiteit van Amsterdam hebben de meest nauwkeurige analyse uitgevoerd van de gamma-achtergrondstraling in het heelal. Daaruit volgt dat deze achtergrondstraling van twee verschillende brontypes afkomstig moet zijn. De onderzoekers zagen geen aanwijzingen voor het bestaan van … [Lees meer...]

Waarnemingen aan kosmische straling met de Pierre Auger detector wijzen wellicht op ‘Nieuwe Natuurkunde’

Boeiende tijden zo anno eind 2016. Eerst onze landgenoot Erik Verlinde, die met een nieuwe theorie over de zwaartekracht komt en die donkere materie koppelt aan donkere energie, dan de AMS-02 detector op het ISS, die wellicht een WIMP van 1 TeV zwaar heeft ontdekt, en tenslotte LIGO die wellicht … [Lees meer...]

Heeft LIGO naast zwaartekrachtsgolven soms ook effecten van kwantum zwaartekracht gedetecteerd?

De ontdekking van zwaartekrachtsgolven door de Advanced LIGO detector in de Verenigde Staten - dit jaar februari wereldkundig gemaakt - is deze week uitgeroepen tot de Physics World 2016 Breakthrough of the Year. Da's reuze verdiend, want met de ontdekking van GW150914 werd voor het eerst een nieuw … [Lees meer...]