30 november 2023

Sterrenkundigen zien een ver verwijderd zwart gat plotseling ‘aan’ gaan

Een team van sterrenkundigen van drie Britse universiteiten (University of Birmingham, University College London en Queen's University Belfast) hebben voor het eerst gezien dat een superzwaar zwart gat in korte tijd plotseling 'aan' ging, dat 'ie snel in helderheid toenam. Het zwarte gat heet … [Lees meer...]

Nooit eerder is een TDE zo dichtbij gezien… dat een zwart gat een ster oppeuzelt

Vorige week hadden we het er nog over: een 'tidal disruption event' (kortweg een TDE), een heftige gebeurtenis dat een zwart gat langzaam maar zeker een ster oppeuzelt. Toen ging het over Scary Barbie, een TDE die 10,8 miljard lichtjaar van ons vandaan plaatsvond. In alle sterrenstelsels bevindt … [Lees meer...]

Sterrenkundigen zien ‘Scary Barbie’, een superzwaar zwart gat die een zware ster opeet

Ze zijn vaker gezien door sterrenkundigen, Tidal Disruption Events (TDE's), extreme uitbarstingen van straling als een zwart gat een complete ster aan het oppeuzelen is. Maar de TDE die nu bekend staat als ZTF20abrbeie, hetgeen ze maar voor het gemak veranderd hebben in 'Scary Barbie', is meer dan … [Lees meer...]

Hubble brengt gulzig zwart gat in beeld dat een nabije ster vervormt tot een donut

Sterrenkundigen hebben met de Hubble ruimtetelescoop een zwart gat waargenomen dat bezig is om een ster die te dichtbij staat op te peuzelen. Door de sterke zwaartekracht wordt de ster helemaal uit elkaar getrokken en hebben zijn restanten de vorm van een donut, die om het zwarte gat heen roteert. … [Lees meer...]

Verste detectie van een zwart gat dat een ster opslokt

Eerder dit jaar werd de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) gealarmeerd nadat een survey-telescoop een ongewone bron van zichtbaar licht had ontdekt. Samen met andere telescopen werd de VLT snel op deze bron gericht: een superzwaar zwart gat in een ver … [Lees meer...]

Middelgroot zwart gat in dwergstelsel verraadt zichzelf door een ster op te slokken

Sterrenkundigen hebben in een dwergstelsel op 850 miljoen lichtjaar afstand een middelgroot zwart gat ontdekt, dat z'n bestaan verraadde door een zogeheten tidal disruption event (TDE), een gebeurtenis waarbij het zwarte gat in korte tijd een complete ster opslokt en daardoor in die tijd zeer veel … [Lees meer...]

Hoge energieneutrino IC200530A kan gelinkt worden aan TDE AT2019fdr – ik kan het uitleggen!

Het klinkt allemaal erg ingewikkeld, deze titel: hoge energieneutrino IC200530A kan gelinkt worden aan TDE AT2019fdr. Laat mij het uitleggen. Simeon Reusch (Deutsches Elektronen Synchrotron DESY) nam in 2019 met zijn team met de Zwicky Transient Facility (ZTF) een zogeheten Tidal Disruption Event … [Lees meer...]

In dwergstelsel Henize 2-10 worden sterren gemaakt in plaats van opgeslokt

Superzware zwarte gaten kennen we meestal als de monsters die alle materie die naar ze toestroomt als een kosmische Gargantua opvreten (zelfs complete sterren zoals gezien bij de tidal disruption events) en die verhinderen dat zelfs licht hen verlaat. Maar het exemplaar in het centrum van het … [Lees meer...]

NASA simulatie laat zien welke sterren wel en niet een nauwe passage langs een zwart gat overleven

Dat er af en toe complete sterren in korte tijd verdwijnen in zwarte gaten is bekend, dergelijke extreme gebeurtenissen staan bekend als tidal disruption events (TDE's) en zijn al meerdere keren waargenomen. De vraag is interessant wanneer een ster compleet uit elkaar wordt gerukt en verorberd door … [Lees meer...]

Eerste meting van zowel massa als spin van een middelbaar zwart gat

Sterrenkundigen hebben een fatale ontmoeting tussen een onfortuinlijke ster en een middelzwaar zwart gat bestudeerd. De röntgenflits die daaruit voortkwam geeft ze voor het eerst zowel de massa als de draaisnelheid van een middelzwaar zwart gat. Hoewel zwarte gaten en peuters weinig gemeen lijken te … [Lees meer...]