Sinds 1963 kennen we de quasars (quasi-stellar radio source), sterrenstelsels wiens actieve kern - aangedreven door supermassieve zwarte gaten - door hun enorme afstand in optische telescopen op een ster lijkt. Microquasars zijn de lichte variant ervan en ze zijn nog niet zo heel lang bekend. Net … [Lees meer...]
De eerste parallax-afstandsmeting tot een zwart gat
1 november 2009 door Reageer
Met behulp van een serie radioschotels die samenwerken in VLBI ((Very Long Baseline Interferometry.)) verband heeft men voor het eerst nauwkeurig de afstand tot een zwart gat bepaald gebruikmakend van de zogenaamde parallaxmethode. De parallax is het verschijnsel dat de schijnbare positie van een … [Lees meer...]
Electromagnetisch zwart gat gecreëerd in het laboratorium
16 oktober 2009 door Reageer
Nee, niet gelijk in paniek raken allemaal. Kop van dit artikel klinkt nogal angstaanjagend, maar het valt allemaal reuze mee. En we leven nog, dat scheelt toch. Het verhaal draait om een experiment dat twee Chinese natuurkundigen, Tie Jun Cui enQiang Cheng van de Universiteit van Nanjing hebben … [Lees meer...]
Zwart gat nr. 1 trekt al 45 jaar de aandacht
28 augustus 2009 door 3 Reacties
Vijfenveertig jaar geleden werd Cygnus X-1 geïdentificeerd als een zeer sterke bron van röntgenstraling. Zoals de naam al doet vermoeden ligt het object in het sterrenbeeld Zwaan, 6.000 lichtjaar van ons verwijderd, al was de exacte bron in de jaren zestig niet bekend. In 1971 werd met behulp van de … [Lees meer...]
Doe het zelf cursus deel 2: zwarte gaten maken
21 augustus 2009 door 4 Reacties
In m'n Doe-Het-Zelf-cursus deel 1 liet ik zien hoe je je eigen Stonehenge kan bouwen. In deel 2 dit keer een nog interessanter onderwerp: hoe bouw je je eigen zwarte gat! 8-O Volgens natuurkundigen van het Dartmouth College (New Hampshire, VS) moet dat in een laboratorium namelijk lukken en heb je … [Lees meer...]
De nasleep van hypercompacte stellaire systemen
15 juli 2009 door Reageer
Het komt op kosmologische schaal vaak voor dat sterrenstelsels botsen. Het zijn geen fenomenen die in een oogwenk gebeuren, maar die miljoenen jaren kunnen duren en die overal kunnen plaatsvinden waar (dwerg-)sterrenstelsels gravitationeel verbonden zijn aan elkaar. In de centra van sterrenstelsels … [Lees meer...]
Heb je naast zwarte gaten ook zwarte ringen?
7 mei 2009 door Reageer
Het creatieve vermogen van sommige sterrenkundigen schijnt grenzeloos te zijn. We zijn zelf inmiddels al enkele decennia gewend aan de term zwarte gaten, de objecten in het heelal wiens massa zo opeengehoopt zit dat hun gravitatieveld ervoor zorgt dat zelfs licht niet kan ontsnappen. Zwarte gaten … [Lees meer...]
Schurk-zwarte gaten struinen Melkweg af
29 april 2009 door 3 Reacties
Berekeningen van het duo Ryan O'Leary en Avi Loeb, twee sterrenkundigen van het Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics, laten zien dat de Melkweg vol zit met honderden zware zwarte gaten, die zich als ware struikrovers een weg banen en alles wat op hun weg komt opvretend. Om je geen onrustige … [Lees meer...]
De wereld bekeken vanuít een zwart gat
31 maart 2009 door 4 Reacties
Er zijn vele natuur- en sterrenkundigen die moeite doen om erachter te komen hoe het er ín een zwart gat uitziet. Er zijn er ook een paar, een stuk minder dat wel, die het omgekeerde proberen te doen: erachter komen hoe de wereld eruit ziet bekeken vanuát een zwart gat. 8-O Ja, da's toch een héél … [Lees meer...]
Zwaar zwart gat in dubbelster M33-X7 verklaard
25 maart 2009 door Reageer
De Utrechtse sterrenkundepromovenda Selma de Mink heeft een verrassend simpele verklaring gevonden voor het zware zwarte gat in de nauwe dubbelster M33-X7, dat veel zwaarder is dan standaard-stermodellen kunnen verklaren. De Mink heeft gekeken naar de mengprocessen in dergelijke snel roterende, zeer … [Lees meer...]
