26 april 2024

ALPINE laat zien dat al in het vroege heelal spiraalstelsels lijken voor te komen

Sterrenkundigen hebben met het onderzoeksprogramma ALPINE gezien dat er al in het vroege heelal in grote getale roterende sterrenstelsels met een platte schijf bestonden. Zo'n 15% daarvan roteert op een manier die erop lijkt dat ze spiraalarmen hebben, al is dat op die afstand (nog) niet te zien. … [Lees meer...]

Nederland bouwt ook de nieuwe set ontvangers voor ALMA

Nederland mag de zogeheten Band 2-ontvangers voor de ALMA-telescoop gaan bouwen. Het contract voor de productie van deze nieuwe set ontvangers op de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) is deze week getekend. ALMA, waar ESO partner in is, neemt het heelal waar op een reeks … [Lees meer...]

ALMA ziet gaswolken die verstoord zijn door de jet van een superzwaar zwart gat

Sterrenkundigen hebben gebruikmakend van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili 'verstoorde' gaswolken waargenomen in een sterrenstelsel dat op maar liefst 11 miljard lichtjaar afstand staat, gaswolken die getroffen zijn door de zeer energetische jet of straalstroom van het … [Lees meer...]

De ‘Grote Scheiding’ in ons zonnestelsel kwam mogelijk niet door Jupiter, maar door… een ringsysteem

Het planetenstelsel rondom de zon bestaat uit twee delen: de binnenste, kleine aardachtige planeten (Mercurius t/m Mars) en de buitenste, grote gasplaneten (Jupiter t/m Neptunus), daartussenin een ring van puin, de planetoïdengordel. Die scheiding, ook wel de 'Grote Scheiding' genoemd, werd lange … [Lees meer...]

Astronomen ontdekken interstellaire connectie van een van de bouwstenen van het leven

Fosfor, een bestanddeel van ons DNA en van celmembranen, is een essentieel element voor leven zoals wij dat kennen. Maar hoe het op de jonge aarde is terechtgekomen is enigszins raadselachtig. Met de vereende krachten van ALMA en ESA-ruimtesonde Rosetta hebben astronomen nu getraceerd hoe het fosfor … [Lees meer...]

Zeer ver verwijderd stoffig stervormingsstelsel ontdekt door ALMA

Sterrenkundigen hebben gebruikmakend van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili een zwaar en met stof omhult sterrenstelsel ontdekt dat al 970 miljoen jaar na de oerknal bestond. Het stelsel heet MAMBO-9 en het is het verst verwijderde stoffige stervormingstelsel dat zonder … [Lees meer...]

De neutronenster van SN 1987A, die vermist werd, lijkt gevonden te zijn

Sterrenkundigen van de Universiteit van Cardiff hebben in het centrum van het restant dat achtergelaten is door supernova SN 1987A aanwijzingen gevonden dat zich daar een neutronenster bevindt, het compacte overblijfsel van de kern van de zware ster die in februari 1987 explodeerde als supernova. … [Lees meer...]

Sterrenkundigen ontdekken een kosmische Yeti verscholen in stof in het vroege heelal

Gebruikmakend van de Atacama Large Millimeter Array (ALMA) in Chili hebben sterrenkundigen uit Australië en de VS een enorm sterrenstelsel in het vroege heelal verscholen in een dichte wolk van stof ontdekt - een kosmische Yeti zoals ze het noemen. Het licht van het sterrenstelsel heeft er maar … [Lees meer...]

Gas rondom superzwaar zwart gat in NGC 1068 blijkt twee richtingen uit te draaien

Sterrenkundigen hebben met behulp van de Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) in Chili iets bijzonders ontdekt: het blijkt dat het gas en stof in de buurt van het superzware zwarte gat in NGC 1068 (ook wel bekend als M77) in twee tegenovergestelde richtingen rondom het zwarte gat … [Lees meer...]

Heet gas van het kosmische web van filamenten bij protocluster in vroege heelal waargenomen

Een internationaal team van sterrenkundigen is erin geslaagd voor het eerst heet gas van het kosmische web van filamenten bij een protocluster in het vroege heelal waar te nemen. Het gaat om de zware protocluster SSA22, gelegen op 12 miljard lichtjaar afstand in de richting van het sterrenbeeld … [Lees meer...]